تایپیکا یکی از مهم‌ترین و اولین انواع قهوه عربیکا است که ممکن است کمتر اسم آن را شنیده باشید. این نوع قهوه اما در مناطق مختلفی از آمریکای مرکزی گرفته تا سایر کشورهای آسیایی طرفداران خود را دارد. قهوه تایپیکا بومی آمریکای مرکزی، جامائیکا و آسیا است که از گونه‌های مختلف این قهوه می‌توان به جاوا، ماراگو گیپ و تیمور هیبرید اشاره کرد.
شما می‌توانید به انواع تایپیکا در سرتاسر جهان دسترسی داشته باشید و فنجانی از این قهوه جذاب را بچشید. اگربه آموزش قهوه علاقه دارید بهتر است که ابتدا با انواع قهوه از جمله قهوه تایپیکا آشنا باشید. ازاین‌رو، به بررسی تاریخچه، شیوه برشته کردن و طعم قهوه می‌پردازیم تا با ویژگی‌های جذاب این قهوه بیشتر آشنا شوید.
فهرست مطالب
درباره قهوه تیپیکا
تعداد کمی از انواع قهوه دارای تاریخچه غنی و جذابی مانند تایپیکا هستند. این قهوه که بومی جنگل‌های جنوب غربی اتیوپی است، قبل از صادر شدن به یمن، هند و فراتر از آن، یکی از مهم‌ترین گروه‌های قهوه عربیکا در جهان به‌حساب می‌آمد. این نوع از قهوه بخش عمده‌ای از قهوه عربیکا را شامل می‌شود. نکته جالب‌توجه این است که امروزه، تایپیکا در تمام مناطق کشت قهوه در جهان یافت می‌شود. البته به خاطر تاریخ طولانی و جذاب آن است که در بخش بعد به آن می‌پردازیم.
قبل از آن اما سری به محصولات بسیار جذاب و باکیفیت ما از گونه و زیرگونه‌های عربیکا سری بزنید. در میان انواع مختلفی از قهوه ما همواره به دنبال آن هستیم که بهترین‌ها را برای شما مهیا نماییم.
قهوه اتیوپی سیدامو تازه برشت مدیوم
براساس وزن از: تومان۷۵,۰۰۰قهوه مانسون مالابار برشت دارک – مدیوم
براساس وزن از: تومان۳۱۹,۰۰۰
قهوه برزیل تازه برشت مدیوم
براساس وزن از: تومان۲۳۰,۰۰۰قهوه آلفناس دولچه برزیل مدیومAlfenas Dulce
براساس وزن از: تومان۲۷۵,۰۰۰تاریخچه مختصری از قهوه تایپیکا
تاریخچه تایپیکا مانند سایر قهوه‌های عربیکا به جنوب غربی اتیوپی بازمی‌گردد. درواقع بین قرن‌های 15 و 16، تایپیکا یکی از اولین دسته از دانه‌های قهوه بود که از جنوب غربی اتیوپی برای کشت در یمن برداشت شد.
در اواخر دهه 1600، بذرها قبل از ارسال به باتاویا (جاکارتای کنونی) از سواحل مالابار به هند رسیدند. این همان چیزی است که ما اکنون به‌عنوان گونه تایپیکا می‌شناسیم. فرآیند افزایش محبوبیت آن از زمانی آغاز می‌شود که در سال 1706، تاجران هلندی تنها یک گیاه تایپیکا را از اندونزی به باغ گیاه‌شناسی در آمستردام بردند. پس از امضای پیمان صلح اوترخت در سال 1714، شهردار آمستردام این گیاه قهوه از باغ گیاه‌شناسی را با فرانسه به اشتراک گذاشت.
در سال 1722، فرانسه و هلند گیاهان تایپیکا را به مستعمرات خود در آمریکای جنوبی، گویان هلند (سورینام کنونی) و سپس به کاین (گویان فرانسه) آوردند. ناگفته نماند، تایپیکا بین سال‌های 1760 تا 1770 به جنوب برزیل رسید و طی چند قرن بعد، انواع مختلفی از آن کشت شد.
در طول قرن 18 نیز فرانسوی‌ها، کشت گیاهان تایپیکا را در مسیرهای تجاری استعماری، ازجمله در گویان فرانسه و مارتینیک گسترش دادند. در ادامه به سایر نقاط آمریکای مرکزی، جنوبی و همچنین جامائیکا، کوبا و جمهوری دومینیکن راه یافت. همچنین، در اواخر دهه 1700، تایپیکا در سرتاسر قاره آمریکا یافت می‌شد، جایی که این گیاه به‌گونه‌ای غالب برای کشت در مزارع تبدیل شد.
تایپیکا در طول تاریخ خود به مناطقی در سراسر جهان رسیده است که از آفریقا شروع‌شده، به آسیا و سپس آمریکا رفته است. به همین دلیل، گونه‌ها و جهش‌های مختلف تایپیکا معمولاً در سراسر جهان کشت می‌شدند. اما این پروسه تا اواسط قرن بیستم ادامه داشت و درنهایت کیفیت کم و حساسیت به بیماری‌های مختلف، کشاورزان را تشویق کرد تا آن را با گونه قوی‌تر جایگزین کنند.
انواع مختلف قهوه تایپیکا
تایپیکا گونه‌ای است که بسیاری از انواع عربیکا که امروزه کشت می‌شوند، از آن سرچشمه می‌گیرند. این قهوه به‌واسطه اندازه بلندش موردتوجه است و در حدود 5 متر / 16.5 فوت ارتفاع دارد. تایپیکا دارای تنه‌ای با شاخه‌های نازک است که به دلیل ارتفاع زیاد از هم فاصله دارند.
به‌طورکلی این نوع از قهوه به علت برگ‌های بلند و نوک برگ‌های برنزی رنگ آن شناخته می‌شود. انواع مختلف آن نیز طیف وسیعی از ویژگی‌ها را می‌توانند دارا باشند. این مسئله تا حد زیادی به مکان و نحوه رشد آن‌ها بستگی دارد.
به‌عنوان‌مثال، مارگوگیپ یک گونه طبیعی از تایپیکا است که عمدتاً در گواتمالا رشد می‌کند و به دلیل اندازه بزرگ خود شناخته‌شده است. از سوی دیگر، Blue Mountain در جامائیکا رشد می‌کند و نسبت به سایر انواع تایپیکا بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌ها است.
چگونه کشاورزان قهوه می‌توانند تصمیم به کاشت تایپیکا بگیرند؟
برای جواب به این سؤال اول از همه مهم است که نقاط قوت و محدودیت‌های مزرعه، بودجه و منابعی که در دسترس هست، بررسی گردد. توجه کنید که تایپیکا در حالت ایدآل نیاز به رشد در ارتفاعات دارد. تحقیقات جهانی نشان می‌دهند که ارتفاع بهینه برای رشد تایپیکا باید بالای 1600 متر باشد. اگر این گیاهان در 5 درجه شمالی یا جنوبی از خط استوا کاشته شوند، رشد خوبی خواهند داشت. درواقع گیاهان تایپیکا که در مناطق مرتفع کشت می‌شوند از کیفیت بالاتری برخوردار هستند.
ازآنجایی‌که بوته‌های تایپیکا نیز بلندتر از انواع دیگر گیاهان قهوه هستند و شاخه‌های بلندی دارند، بنابراین فضای بیشتری را اشغال کرده و فضای کمتری برای گیاهان قهوه یا سایر محصولات ایجاد می‌کنند. این را نیز باید در نظر گرفت که به علت ارتفاع و اندازه آن، مراقبت از گیاهان ممکن است زمان و کار بیشتری ببرد.
به دلیل حساسیت آن به آفات و بیماری‌ها، مهم است که آن را فقط در صورتی کاشته شوند که بودجه لازم برای کود دهی به گیاه وجود داشته باشید. همچنین برخی از کشاورزان، تایپیکا را با گونه‌های دیگر آمیخته می‌کنند تا محصول بهتری به دست آورند.
علی‌رغم کاستی‌ها و معایب این قهوه، کشت کردن آن می‌تواند ارزشش را داشته باشد. به‌ویژه برای تولیدکنندگانی که می‌توانند به‌خوبی محصولات خود را معرفی کرده و به بازار تخصصی حوزه خود دسترسی پیدا کنند. در ضمن، تایپیکا این نوع قهوه خوشمزه، به‌خودی‌خود هنوز در بیشتر نقاط جهان کشت می‌شود. اگر به‌درستی پرورش داده شود، پتانسیل تبدیل‌شدن به یک قهوه باکیفیت بالا را دارد.
برشته کردن (Roast) قهوه تایپیکا
امروزه، با ادامه یافتن کشت انواع جدید قهوه و توسعه ارقام باکیفیت بالاتر، تایپیکا دیگر مانند گذشته محبوب نیست. سایر انواع قهوه، توجه تولیدکنندگان را به خود جلب کرده است. اما شما هنوز می‌توانید با یک شیوه درست یک فنجان خوشمزه از قهوه تایپیکا را نوش جان کنید. پس با ما همراه باشید تا مهم‌ترین نکته در شیوه برشته کردن این نوع قهوه را توضیح دهیم.
از مهم‌ترین عوامل در برشته کردن قهوه تایپیکا می‌توان به اندازه و میزان رطوبت آن اشاره کرد. برشته کردن روشی برای ارزیابی یک نمونه قهوه از کیفیت کلی تا ویژگی‌های آن ازجمله اسیدیته و طعمش است. اگرچه تایپیکا یک قهوه با دانه‌های بزرگ است؛ اما اندازه آن در هنگام برشته کردن تغییر می‌کند.
بنابراین، پارامترهای مختلف برشته کردن مانند زمان، دما، گرما و جریان هوا نیز در طعم این قهوه تأثیر خواهند داشت. هنگام برشته کردن تایپیکا، نیاز است گرما به‌خوبی انتقال پیدا کند تا به بهترین شکل کیفیت دانه‌ها حفظ شود.
از طرفی، برخی از دانه‌های بزرگ‌تر گرما را سریع‌تر جذب می‌کنند و درنتیجه طعم دودی خواهند داشت. تایپیکا به دلیل اسیدیته فوق‌العاده‌اش منجر به تولید یک فنجان قهوه عالی باکیفیت بالا می‌شود که در نوع خود بسیار ارزشمند است.
درنتیجه اگر از علاقه‌مندان به قهوه هستید مطالعه و آشنایی با قهوه تایپیکا برای چشیدن طعم نفیس این قهوه حیاتی است. علاوه بر این، اگر فروشنده قهوه هستید، افزودن تایپیکا به منوی شما راهی عالی برای جذب مشتریانی است که می‌خواهند طعم متفاوتی را امتحان کنند. از جمله این طعم‌های متفاوت را می‌توانید در قهوه‌های پرمیوم ما بیابید. 😉
قهوه اتیوپی سیدامو تازه برشت مدیوم
براساس وزن از: تومان۷۵,۰۰۰قهوه مانسون مالابار برشت دارک – مدیوم
براساس وزن از: تومان۳۱۹,۰۰۰قهوه پرمیوم اتیوپی برشت مدیوم
براساس وزن از: تومان۷۵,۰۰۰قهوه کنیاAA تازه برشت مدیوم
براساس وزن از: تومان۶۵,۰۰۰
طعم قهوه تایپیکا
توجه داشته باشید که هر نوع تایپیکا طعم منحصربه‌فرد خود را دارد. تشخیص طعم قهوه تایپیکا در ابتدا دشوار است. اما به‌طورکلی، بسیاری از مردم، این قهوه را دارای طعمی پیچیده، میوه‌ای و شیرین با طیف وسیعی از نت‌های طعمی مانند لیمو و گل توصیف می‌کنند.
علاوه بر این، با توجه به اینکه این قهوه در مناطق مختلف کشت‌شده و رشد می‌کند، مجموعه‌ای از ویژگی‌های متمایز را دارد. این موضوع موجب می‌شود این قهوه یک نوع جذاب هم برای تولیدکنندگان و هم برای مصرف‌کنندگان باشد. برای مثال برخی از انواع آن به دلیل طعم ملایم با نت‌هایی از آجیل و شکلات معروف هستند که به‌خوبی با شیر ترکیب‌شده و طعم فوق‌العاده‌ای را ایجاد می‌کنند.
هنگام بررسی طعم تایپیکا باید به این موضوع اشاره کرد که طعم قهوه به خاک و منشأ کشت و برداشت دانه‌های قهوه گره خورده است. ازاین‌رو، طعم تایپیکای اندونزیایی به‌طور قابل‌توجهی با سایر قهوه‌های کشت‌شده در مناطق دیگر متفاوت و شامل طیفی از طعم میوه‌ای است.
در سال‌های اخیر نیز بر اساس نظرخواهی که از علاقه‌مندان به قهوه انجام شده است، ظرافت نت‌ها و طعم پیچیده معطر تایپیکا چیزی است که ارزش تجربه دارد و باید به آن توجه بیشتری شود.
سوالات متداول
امروزه تایپیکا به دلیل حساسیت به آفات و بیماری‌ها، به‌طورمعمول در همه مناطق کشت نمی‌شود. البته همان‌طور که تحقیقات در مورد انواع قهوه گسترش‌یافته است، انواع جدیدی از آن کشف‌شده و کشت ارقامی از آن توسعه‌یافته‌اند.
انواع جدید نیز دارای ویژگی‌هایی هستند که آن‌ها را به‌عنوان یک انتخاب منحصربه‌فرد برای تولیدکنندگان تبدیل می‌کند. همچنین تایپیکا هنوز در همه کشورهای تولیدکننده قهوه یافت می‌شود. علی‌الخصوص که کشت آن هنوز هم به‌طور گسترده در پرو، جمهوری دومینیکن و جامائیکا وجود دارد. بسته به محل رشد و نحوه توسعه آن، این قهوه دارای ویژگی‌های خاصی خواهد بود.
بوربن یک جهش طبیعی از تایپیکا است که در جزیره ریونیون (که در آن زمان نام جزیره بوربون بود) رخ داده است. بازدهی آن بالاتر از تایپیکا است و بسیاری از متخصصان صنعت قهوه معتقدند که شیرینی خاصی دارد و آن را در بازار محبوب کرده است.
جمع‌بندی
تایپیکا یکی از اصلی‌ترین انواع قهوه عربیکا است و در بین دوستداران قهوه به‌عنوان یکی از معروف‌ترین گونه‌ها به شمار می‌رود. از طرفی تایپیکا یک نوع قهوه است که اساس بیشتر تولید قهوه عربیکا در جهان امروزی را تشکیل می‌دهد و با طعم شیرین و پیچیده خود طرفداران زیادی در سرتاسر جهان دارد. اگر شما نیز علاقه‌مند به طعم‌های جدید هستید می‌توانید با نوشیدن این قهوه تجربه متفاوتی را برای خود رقم بزنید.
منابع: perfectdailygrind و worldcoffeeresearch
