گونه ها و زیرگونه های قهوه، عبارتی است که شاید تابحال به گوشتان خورده باشد یا درباره آن شنیده باشید و بخواهید اطلاعات بیشتری درباره آن بدست آوردید. در اینجا برای شما توضیحات لازم را درباره انواع گونه ها و زیرگونه های قهوه آورده ایم تا بتوانید بیشتر با دنیای هیجان انگیز قهوه آشنا بشوید.
حتماً تابه حال روی کیسه ها یا بسته بندی ها متوجه عبارت «قهوه عربیکا» یا «دانه ربوستا» شده اید. میدانید که نژادها و گونه های قهوه های پرورش یافته در جهان یکی نیستند؛ اما آیا از تعداد گونه های مختلف قهوه چیزی میدانید؟ اگر پاسخ شما منفی است، شاید برایتان جالب باشد در ادامه با 22 گونه مختلف قهوه آشنا شوید و محل کشت بهترین قهوه های جهان را بشناسید.
گونه های قهوه و زیرگونه های قهوه چه هستند؟
دانه های قهوه که در داخل میوه یا گیلاس این درخت یافت می شوند، بخش بزرگی از صنعت بسیاری از کشورهای جهان را مانند برزیل، ویتنام، اتیوپی، اندونزی، کلمبیا و … را به خود اختصاص می دهد. قهوه درواقع یکی از پرمصرف ترین نوشیدنی های دنیا شناخته می شود و نام خود را از یک اصطلاح عربی به معنی «شراب از دانه» می گیرد.
چیزی که در مورد قهوه جالب و غیرمعمول است، استفاده از دانه به جای قسمت بیرونی میوه آن است. این دانه ها برداشت شده و پس از رست (Roast) یا همان برشته کاری، آسیاب می شوند. به این ترتیب، قهوه آماده دم کردن یا عصاره گیری خواهد بود.
درواقع انواع مختلفی از دانه های قهوه در جهان وجود دارند که عربیکا رایج ترین آن هاست. حدود 60-70 درصد از قهوه تولید شده در سطح جهان را عربیکا تشکیل می دهد؛ اما تحقیقات و نتایج گونه شناسی قهوه نشان می دهند که علاوه بر عربیکا، انواع دیگری نیز وجود دارند که برخی از آن ها می توانند در تهیه نوشیدنی قهوه استفاده شوند.
بهترین آب و هوا برای رشد دانه های قهوه شامل پاپوآ گینه نو، برزیل، سوماترا، هندوراس، پرو، گواتمالا، کلمبیا و اتیوپی هستند که به عنوان کمربند قهوه شناخته می شوند.
انواع گونه های قهوه
اگرچه تا به امروز تعداد زیادی از گونه های مختلف قهوه در جهان کشف شده اند، اما از همه آن ها برای تولید نوشیدنی قهوه استفاده نمی شود. 4 نوع اصلی از دانه های قهوه شامل عربیکا، روبوستا، لیبریکا و اکسلسا هستند که با توجه به ویژگی ها و خواص آن ها، اغلب از عربیکا و روبوستا در فرایند عصاره گیری و تهیه نوشیدنی استفاده می شود. در ادامه، 22 مورد از انواع گونه های قهوه را مورد بررسی قرار می دهیم.
گونه قهوه عربیکا
همان طور که پیش تر اشاره شد، عربیکا رایج ترین و بی شک پرفروش ترین نوع قهوه در جهان است. علت این محبوبیت را می توان طعم شیرین و لطیف تر و اسیدیته کمتر آن نسبت به سایر گونه های قهوه دانست. دانه های عربیکا عموماً در مناطقی با ارتفاع زیاد از سطح دریا و به ویژه مناطقی که بارندگی زیاد است، پرورش می یابند.
برزیل که به خاطر جنگل های بارانی خود در جهان شناخته می شود، بزرگ ترین صادرکننده دانه های عربیکا در جهان است. درختان عربیکا معمولاً کوچک (در حدود 6 فوت) و ظریف هستند و اما مراقبت از آن ها زیاد آسان نیست. با توجه به اینکه گونه عربیکا مستعد ابتلا به بیماری است، کشاورزی در حجم و مقادیر زیاد را به یک چالش تبدیل می کند. این امر هزینه دانه در بازار جهانی را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
گونه قهوه روبوستا
دانه های عربیکا و روبوستا جزو گونه های عمده قهوه در جهان هستند. به عبارت دیگر، قهوه روبوستا جایگاه دوم در لیست پرمصرف ترین و محبوب ترین گونه قهوه در جهان را به خود اختصاص می دهد و مصرف آن در اروپا، خاورمیانه و آفریقا بالا است.
روبوستا دارای سطوح بسیار بالایی از کافئین است و با طعم قوی و اغلب خشن خود شناخته می شود. به دلیل برخورداری از درصد بالای کافئین که مانند دفع کننده طبیعی حشرات عمل می کند، مقاومت آن از دانه های عربیکا بیشتر بوده و ریسک بیماری و از بین رفتن آن کمتر است.
بنابراین، می توان تعداد زیادی از آن را با دغدغه کمتر رشد داد. روبوستا نسبت به محیط خود انعطاف پذیری نشان می دهد و می توان در انواع مختلفی از ارتفاع و اقلیم آن را پرورش داد.
قهوه های حاصل از دانه های روبوستا معمولاً به دلیل طعم هایی که به تلخی و تندی می‌روند، محبوبیت کمتری در میان طرفداران قهوه دارد. البته این طعم می تواند به دلیل رشد در شرایط نامناسب باشد. دانه های روبوستا باید در شرایط مناسب رشد کنند تا طعم بهتری داشته باشند.
البته در مناطقی که قهوه های بسیار قوی طرفداران بیشتری دارند (مانند ویتنام و اندونزی)، از روبوستا بیشتر استفاده می شود. با توجه به فرایند رشد و برداشت آسان تر روبوستا نسبت به گونه عربیکا، قیمت آن پایین تر است.
امروزه می بینیم که بسیاری افراد برای خرید قهوه ارزان قیمت، از قهوه های فوری استفاده می کنند. این قهوه ها معمولاً با استفاده از نسبت 3 به 1 عربیکا و روبوستا پر می شوند و قیمت محصول نهایی را تا 20 درصد کاهش می دهند.
گونه قهوه لیبریکا
دانه های قهوه لیبریکا را می توان یکی از خوراکی های نادر دانست. گیاه لیبریکا در آب وهوای بسیار خاص رشد می کنند و معمولاً در مقدار کم تولید می شوند. اغلب افرادی که این قهوه را امتحان کرده اند، عطر آن را به میوه و گل تشبیه کرده و طعم لیبریکا را تا حدودی «چوبی» توصیف می کنند.
در یک دوره زمانی، قهوه لیبریکا بسیار محبوب بود. اواخر قرن نوزدهم یک بیماری گیاهی که اکنون به نام «زنگ قهوه» شناخته می شود، شروع شد و تقریباً تمام گیاهان عربیکا را در سراسر زمین از بین برد. ازآنجایی که قهوه بخش عظیمی از اقتصاد کشورها را به خود اختصاص داده بود، تمام کشاورزان و حتی ارگان های دولتی به دنبال یک جایگزین مناسب برای آن بودند.
فیلیپین اولین کشوری بود که گیاه لیبریکا را با حجم قابل توجهی پرورش داد و با فروش آن، رشد چشمگیری در اقتصاد خود ایجاد کرد. فیلیپین که تا آن زمان جزو قلمرو ایالات متحده بود، به لطف این رشد اقتصادی توانست استقلال خود را اعلام کند.
درنهایت، ایالات متحده تحریم های اقتصادی شدیدی بر این کشور اعمال کرد و موجب سقوط دانه های لیبریکا در بازار جهانی شد. این موضوع بدان جهت بود که هیچ کشور دیگری نمی توانست تولید لیبریکا را در حد و اندازه فیلیپین افزایش دهد و با آن برابری کند.
گونه قهوه اکسلسا
اکسلسا یکی دیگر از گونه های اصلی قهوه است که اخیراً به عنوان یکی از اعضای خانواده لیبریکا طبقه بندی شده است. بااین حال، گونه اکسلسا با ویژگی های منحصربه فرد آن، 7 درصد از تولید قهوه در جهان را تشکیل می دهد.
اکسلسا نیز مانند قهوه لیبریکا عمدتاً در آسیای جنوب شرقی رشد می کند و تنها بخش کوچکی از تولید قهوه در جهان را به خود اختصاص می دهد. Excelsa از طعم ترش و میوه ای برخوردار است و اغلب در ترکیب با سایر قهوه ها استفاده می شود تا طعم و مزه بیشتری به قهوه ببخشد.
بوربون (Bourbon)
بوربون گونه ای است که راهبان فرانسوی تولید کردند. قهوه بوربن به خاطر طعم کره ای (Buttery)، مغزی (Nutty) و قوام یکدستش معروف است. اسیدیته کم و بادی متوسطی دارد. اما احتمالاً جذاب ترین چیز در مورد قهوه بوربون این است که در مقایسه با انواع دیگر، مانند قهوه اتیوپی که می توانند نسبتاً خاکی (Earthy) باشند، نسبتاً شیرین است.
قهوه بوربن طعم شکلاتی نیز دارد. وقتی روشن تر برشته می شود، می توانید طعم های میوه ای خاصی از جمله انجیر و گیلاس را حس کنید. به طور کلی، این دانه یک فنجان با اسیدیته مشخص و پر جنب و جوش می سازد که حس چشایی و بویایی شما را به چالش می کشد.
دانه بوربون در قاره آمریکا و آفریقا بسیار محبوب است و درخت آن نسبت به انواع دیگر مقادیر بیشتری دانه تولید می کنند.
کاتیمور (Catimor)
کاتیمور گونه ای از قهوه است که بیشتر در السالوادور، نیکاراگوئه و هند یافت می شود. یک نوع قهوه بحث برانگیز. کاتیمور ترکیبی است بین قهوه تیمور (مقاوم در برابر زنگ زدگی برگ که در در آمریکای مرکزی مشکل بزرگی است) و قهوه کاتورا. این نوع از قهوه در سال 1959 در پرتغال ایجاد شد.
خیلی سریع رشد می کند و میوه می دهد و عملکرد بسیار بالایی دارد. مقاوم در برابر آفات و مقاوم در برابر زنگ برگ است و در ارتفاعات بسیار پایین تر در مقایسه با بسیاری از گونه های تجاری دیگر به خوبی رشد می کند. با این حال، گزارش شده است که می تواند در ارتفاعات بسیار کم یا زیاد مشکل ساز باشد.
عالی به نظر می رسد، اما مشکلات در کیفیت فنجانی که به دست مصرف کننده نهایی می‌رسد وجود دارد. تیمور در گونه روبوستا جای دارد (از این رو دارای تمام این فواید دوست داشتنی است)، اما روبوستا به خوش طعم بودن معروف نیست.
همچنین، به دلیل اشتیاق بیش از حد برای تولید میوه، طول عمر تولید کاتیمور به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. برخی از تولیدکنندگان افت شدید تولید را پس از تنها 10 سال یا بیشتر گزارش می دهند.
کاتوای (Catuai)
دانه قهوه کاتوای که در دهه 1950-1960 میلادی در برزیل توسعه یافت، تنوع زیادی دارد و برخی از ویژگی های آن می توانند برتری قهوه برزیلی خوب را به نمایش بگذارند. کاتوای کمی اسیدی است و با نوشیدنی آن، اندکی شیرینی در انتها احساس می شود.
قهوه قرمز کاتوای که در سال 1949 در برزیل ایجاد شد، ترکیبی است بین گونه‌های بسیار پربازده موندو نوو و کاتورا. پس از سالها توسعه و مطالعه درسائوپائولو، برزیل، Red Catuai برای کشت در برزیل در سال 1972 آماده شد و هنوز به طور گسترده در این کشور رشد می کند.
در طول دهه‌های 1970- 1980، کاتوای در سراسر هندوراس، گواتمالا و کاستاریکا کاشته و آزمایش شد، جایی که تا به امروز از نظر اقتصادی یک رقم مهم باقی مانده است.
کاتورا (Caturra)
در دهه 1930، گونه ای جهش یافته از دانه های بوربون در برزیل پرورش و توسعه پیدا کرد. البته بعدها، نسخه های کاشته شده در کلمبیا و ارتفاعات آمریکای مرکزی کیفیت بهتری را به وجود آوردند. دانه های کاتورا طعم مرکباتی و سبکی در نوشیدنی نهایی ایجاد می کنند.
کاتورا یکی از پرطرفدارترین انواع قهوه در بازار است. این تا حد زیادی به لطف مجموعه ای از ویژگی های متعادل است که بسیاری از آنها با بوربون همپوشانی دارند. طعم یاد های آنها به قدری نزدیک است که اغلب هنگام چشیدن آنها را اشتباه می‌گیرند. پروفیل فنجان کاتورا معمولا متعادل، شیرین و مرکباتی با رایحه افرا و عسل است.
این موارد چیزهایی اند که اکثر رسترها به دنبال آن هستند و در منطقه آنتیگوا، از جذاب‌ترین چیزها برای خریداران هستند. درصد خوبی از تولیدکنندگان گواتمالایی، کاتورا را در تولیدات خود دارند. آنها به دلیل عملکرد بالا و کیفیت فنجانی عالی به کاشت آنها ادامه می دهند.
کیفیت فنجان با کیفیت بالا کاتورا آن را به صحنه جهانی سوق داده است. اخیراً، در مسابقات جهانی باریستا 2021، Maxwell Colonna-Dashwood با استفاده از گونه های مختلف کاتورا و تیپیکا از بولیوی Finca Valentin به رقابت پرداخت و در جایگاه ششم قرار گرفت.
طعم یک فنجان قهوه کاتورا در واقع شیرین، مرکباتی، تمیز و متعادل است. معمولا صاحبین مزارع این نوع از قهوه ها را وارد حراج کرده – و می‌توانند سود خوبی از ماحصل آنها بدست آورند.
گیشا (Geisha) از زیر گونه های قهوه
دانه های گیشا، خلق کننده فنجان های قهوه برای شرکت کنندگان و برندگان مسابقات جهانی باریستا هستند. این قهوه در دهان شما حالت ابریشمی به وجود می آورد و طعم های زیادی دارد. درواقع گیشا می تواند طعم های خارق العاده ای ایجاد کند و طعم آن تقریباً چای مانند و میوه ای با بافتی صاف توصیف شده است..
کارشناسان این قهوه را طعمی توصیف کرده اند که با هیچ قهوه دیگری در جهان قابل قیاس نبوده و بی نظیر است. گفته می شود که عطر قهوه به تنهایی فوق العاده منحصر به فرد است و برخی از خبره ها آن را باور نکردنی توصیف می کنند و تقریباً قابل مقایسه با عطری با نت هایی از یاس، گل رز و ترنج است.
طعم قهوه از کیفیت بالایی برخوردار می‌باشد. در واقع، بیشتر قهوه‌ها از نظر طعم به آن نزدیک نمی‌شوند. قهوه گیشا بر اساس سیستم SCA امتیاز فوق العاده 94.1 دارد که احتمالاً گواهی کامل و عینی ممکن بر کیفیت فوق العاده بالای قهوه گیشا است.
قیمت قهوه احتمالاً محبوب ترین ویژگی قهوه گیشا است که با توجه به تاریخچه فوق العاده، مشخصات طعم و فرآیند پشت قهوه مایه شرمساری است. اما دلیل واقعی گرانی قهوه گیشا چیست؟
پرورش قهوه در حال حاضر یک فرآیند دشوار است. گیلاس قهوه برای رشد مناسب گیاهان به شرایط محیطی بسیار خاصی نیاز دارد. به همین دلیل است که آنها عمدتاً در بلندترین کوه پاناما رشد می کنند، زیرا شرایط برای قهوه گیشا عالی است. با این حال، دلیل اصلی گران شدن قهوه باید تقاضای زیاد برای آن باشد.
ایکاتو (Icatu)
یکی از ویژگی های شگفت انگیزی که یک فنجان قهوه ایکاتو دارد، تعداد طعم هایی است که می توانید در آن بچشید. دانه ایکاتو که منشأ آن برزیل است، طعم آلو، شکلات و توت را در یک فنجان قهوه به شما تقدیم می کند و لذت نوشیدن قهوه صبحگاهی را چند برابر افزایش می دهد.
یک رقم نسبتا جوان. این پتانسیل واقعی به عنوان یک قهوه تخصصی قابل دسترس است، مقاومت آن در برابر آفات و موفقیت آن در رقابت COE برزیل نشانه های مثبتی را نشان می دهد. بسیاری از گونه های فرعی در اطراف ایکاتو وجود دارد که بیشتر آنها فقط انواع فرعی بیش نیستند.
این هیبریدها نتیجه تلاقی مکرر عربیکا با هیبریدهای روبوستا به زیرگونه عربیکا با موندو نوو و کاتورا هستند و تا حد زیادی پیچیده‌ترین واریته‌ها را شامل می‌شوند (احتمالا تنها خواندن نام آنها هم برای گیج شدن کافی هستند 😊). مقاومت بالایی در برابر زنگ برگ و نراتودهای گره ریشه دارد.
مشخصات آن شامل اسیدیته کم، بادی متوسط تا کامل، طعم شیرین و شکلات تلخ با رایحه میوه ای است.
جکسون (Jackson)
دانه های جکسون که در بوروندی و رواندا رشد می کنند، طعمی شبیه به دانه های بوربون دارند. این دانه ها با ویژگی اسیدی ظریف، نوع بسیار باکیفیتی از دانه های قهوه به شمار می آیند که به هر بار نوشیدن یک فنجان قهوه لذت می بخشند.
آقای جکسون یک کشاورز قهوه در میسور هند در اوایل دهه 1900 بود که درختانی را در مزرعه خود کشف کرد که نسبت به زنگ برگ قهوه مقاوم بودند (از آن زمان این تحمل از بین رفته است و انواع آن مستعد ابتلا به زنگ هستند).
نهال های این درختان در دهه 1920 به ایستگاه های تحقیقاتی در کنیا و تانزانیا فرستاده شد. این درختان اصلی باعث پیدایش گونه جکسون شد که امروزه معمولاً در رواندا یافت می شود. (به خوبی اشاره نشده است که چگونه جکسون از کنیا به رواندا رسیده است؛ اسناد نشان می دهد که ممکن است از طریق مجموعه ژرم پلاسم در Mulungu در جمهوری دموکراتیک کنگو که در دهه 1930 تأسیس شد، یا توسط کشاورزان مهاجر کنیایی در دهه 1940 آورده شده باشد.)
گونه های معروف به جکسون، کنت، کورگ و میسور – که همگی از یک منطقه در هند سرچشمه می گیرند – به احتمال زیاد آخرین دانه های قهوه از یمن هستند که توسط بابا بودان در سال 1670 به هند آورده شد. آزمایشات ژنتیکی اخیر تأیید کرده است که جکسون مربوط به گروه ژنتیکی بوربن است.
قهوه کوه آبی جامائیکا (Jamaica Blue Mountain) از زیر گونه های قهوه
از بین تمام قهوه هایی که در جامائیکا رشد می کنند، این قهوه شاید خوشمزه ترین نوع باشد. قهوه JBM کمی اسیدی و سبک است و طعم متعادلی ایجاد می کند. این قهوه جامائیکایی همواره می تواند قهوه ای با کیفیت بالا و طعمی دوست داشتنی را در فنجان شما خلق کند.
به زبان ساده: قهوه‌ای است که در کوه‌های آبی جاماییکا رشد می‌کند، که در ارتفاع 7500 فوتی از سطح دریا بین کینگستون (جنوب) و پورت آنتونیو (شمال) یافت می‌شود. این بلندترین رشته کوه در دریای کارائیب است و گرم و مرطوب است، مناسب برای کشت دانه های عربیکا.
آب و هوای استوایی جامائیکا نور خورشید و آب کافی را فراهم می کند که برای مزارع قهوه ایده آل است. این ترکیب بی‌نقص در بسیاری از نقاط جهان یافت نمی‌شود، به همین دلیل است که Blue Mountain به یکی از بهترین قهوه‌های جهان تبدیل شده است.
در کنار دانه‌های کونا در هاوایی، شنیدن این موضوع که دانه‌های کوه آبی در فهرست قهوه‌دوستان قرار دارد، غیرمعمول نیست. منتظر این طعم ها باشید: طعم ملایم و صیقلی، اسیدی صاف اما پر جنب و جوش، طعمی تمیز با تلخی بسیار کم، و رایحه گیاهان و گل های شیرین، با نت های آجیلی.
جمبر (Jember)
منشأ این قهوه ترکیبی، کشور اندونزی بوده و تولید آن به دهه 1940 میلادی برمی گردد. دانه های Jember که اغلب S795 نامیده می شود، غنی هستند و طعمی ترکیبی از کارامل، افرا و شکر قهوه ای دارند.
قهوه آرگوپورو عطری بسیار تند و طعم ملایمی مانند موز و شکر قهوه ای دارد و گاهی اوقات طعم شکلاتی نیز دارد. اما این هنوز هم پیچیدگی آن را توصیف نمی کند.
کنت (Kent)
در دهه 1920 و در کشور هند، دانه های قهوه کنت توسعه یافتند. این دانه ها طعمی بسیار ملایم دارند و رگه هایی از طعم گلی و تند نیز خلق می کنند.
کونا تایپیکا (Kona Typica)
کونا تایپیکا گونه ای از دانه های قهوه است که زیرگونه های مختلف آن در جزایر هاوایی به خوبی رشد می کنند. نوشیدنی به دست آمده از این قهوه، طعمی متعادل و نسبتاً ملایم خواهد داشت.
مسافران از همان ابتدا درباره بوی خوشی که هنگام سفر به منطقه کونا به مشامشان می‌رسد صحبت می‌کنند! این بو فقط می تواند یک چیز باشد، برشته کردن و دم کردن قهوه کونا که به صورت محلی در دامنه های Mauna Kea، Mauna Loa و Hualalai رشد می کند.
بوته‌های این قهوه غیرعادی هستند و هنگام رانندگی در بزرگراه ها بین کونا و نقاط جنوبی، بسیاری از آنها را خواهید دید. با این حال، اکثر مردم هرگز گیاه قهوه را ندیده اند و بنابراین واقعا نمی دانند به چه چیزی نگاه می کنند.
گیاهان از حدود 4 فوت تا 8 فوت ارتفاع دارند و دارای شاخه های زیادی با برگ های بسیار تیره هستند که تمایل به آویزان شدن به سمت پایین دارند و ظاهری بیمار و مبهم به گیاه می دهند. در بین برگ ها، در امتداد شاخه ها، دانه های گیلاس قرمز روشن رشد می کنند که در نهایت راه خود را به فنجان دم کرده صبحگاهی شما باز می نمایند.
گیاهان قهوه برای اولین بار در حدود سال 1813 توسط پزشک اسپانیایی، مترجم و مشاور پادشاه کامههامه، یعنی دون فرانسیسکو دی پائولا مارین به اواهو وارد شد. جالب اینجاست که می‌توانیم به فرانسیسکو برای معرفی گیاه دیدنی دیگری به جزایر هاوایی، یعنی آناناس نیز اعتبار دهیم! برخلاف آناناس که فوراً به موفقیت رسید، کاشت های اولیه قهوه جا نیفتادند و کاملاً ناموفق بودند.
تلاش بعدی برای آوردن قهوه به هاوایی در سال 1825 زمانی که پادشاه کامههامه دوم و ملکه‌اش در سفر به انگلیس بر اثر سرخک درگذشتند رخ داد. هنگام حمل اجساد به هاوایی با کشتی H.M.S، فرماندار همراه بوکی در ریودوژانیرو توقف کرد و بوته های قهوه خرید. پس از بازگشت به هاوایی، گیاهان با موفقیت توسط جان ویلکینسون (از شهرت کاپیتان کوک) معرفی شدند. با این حال، در آن زمان قهوه بیشتر به عنوان یک گیاه زینتی مورد توجه قرار می گرفت و نه به عنوان یک نوشیدنی مورد علاقه.
همانطور که قهوه راه خود را به باغ ها و مناظر بیشتری در اوهایو پیدا کرد، مبلغ ساموئل راگلز بین سال های 1828 و 1829 اولین گیاهان را به جزیره بزرگ آورد. این قلمه ها از درختان اصلی عربیکا با موفقیت کاشته شدند اما هنوز هم عمدتاً به عنوان زینتی مورد استفاده قرار می گرفتند.
با این حال، در عرض 10 سال، قهوه به عنوان یک نوشیدنی محبوب تر شد و اندکی پس از سال 1840 اولین صادرات قهوه از هاوایی به کالیفرنیا انجام شد. تا سال 1870 بیش از 208 تن قهوه از هاوایی صادر شده بود.
با ارزش ترین قهوه کونا، کونا پیبری است. Peaberry کوچکتر از گیلاس معمولی و بسیار متراکم است. تنها حدود 4 درصد از کل بازده قهوه کونا درجه پیبری است – اما به دلیل طعم آن بسیار ارزشمند است.
ماراکاتو (Maracatu)
دانه ماراکاتو که ترکیبی از دو گونه کاتورا و ماراگوگیپ است، اندازه درشتی دارد و در آمریکای مرکزی و ارتفاعات بالا رشد می کند. این نوع قهوه بسیار اسیدی و دارای طعم میوه ای است.
همچنین به عنوان Maracaturra شناخته می شود، برگ های بزرگ، میوه بسیار متمایز و گل های بزرگ. در آمریکای مرکزی عمدتاً در السالوادور، نیکاراگوئه، برزیل و مکزیک یافت می شود.
ماراگوگیپ (Maragogyp)
دانه های ماراگوگیپ در برزیل رشد می کنند و به دلیل برخورداری از اندازه بزرگ، به قهوه فیل نیز معروف است. ماراگوگیپ طعم نسبتاً سنگین و کره ای با رگه هایی از طعم مرکبات و گل ایجاد می کند.
جهش طبیعی تایپیکا در نزدیکی شهر ماراگوگیپ برزیل در سال 1870 کشف شد. این جهش باعث می شود که دانه ها، فاصله بین گره ها و برگ ها به ویژه بزرگ باشند و به دلیل یک ژن غالب است. این زیرگونه قهوه یکی از والدین گونه Pacamara، و گونه فوق یعنی ماراکاتو.
موکا (Mocca)
دانه های قهوه که در حال حاضر در یمن و هاوایی کشت می شوند، محصولی با اندازه کوچک و طعم کمی شکلاتی است.
موندو نوو (Mundo Novo)
یکی دیگر از انواع ترکیبی قهوه، موندو نوو است که هر درخت آن تعداد زیادی دانه تولید می کند. این درخت در برابر بیشتر بیماری ها مقاوم است. اگر از خاک اصلاح شده مناسب و کود زیاد در پرورش آن استفاده شود، طعمی کاملاً مطلوب خواهد داشت.
موندو نوو نتیجه تلاقی طبیعی بین گونه های بوربون و تیپیکا است که در مینیروس دو تیه‌ته، سائوپائولو، برزیل یافت می شود. بذرهای بوته های قهوه اصلی در شهرداری نوو موندو، که امروزه به نام اوروپیس (Urupês) نامیده می شود، کاشته شدند، جایی که تغییر اولیه باعث ایجاد واریته موندو نوو شد. این تنوع در سال 1943 کشف شد.
اولین تغییر موندو نوو در برزیل بین سال‌های 1943 و 1952 تکمیل شد. این زیرگونه قهوه از سال 1952 بین کشاورزان برزیل توزیع شد. موندو نوو در برزیل و سایر مناطق آمریکا جنوبی اهمیت تجاری دارد از جمله پرو، اما در آمریکای مرکزی کم استفاده می شود.
این زیرگونه قهوه اولین بار در سال 1952 وارد کاستاریکا شد، اگرچه به طور گسترده مورد پذیرش قرار نگرفت زیرا کشاورزان از قامت بسیار بلند آن خوششان نمی آمد.
پاکامارا (Pacamara)
پاکامارا نوعی دانه ترکیبی است که در سال 1958 و در سالوادور به وجود آمدند. قهوه نهایی، تعادل کاملی از طعم گلی و مرکبات را همراه با کمی اسیدیته و کمی شیرینی ارائه می دهد.
از منظر کشت قهوه، پاکامارا یک پدیده جذاب است. دو گیاهی که ابتدا برای تولید زیرگونه پاکامارا از یکدیگر تلاقی کردند، تفاوت‌های مشخصی دارند: گیاهان پاکاس گونه‌ای «کوتوله» هستند، به این معنی که کوچکتر و فشرده‌تر هستند، در حالی که گیاهان ماراگوگیپ درختان بلندتری هستند که دانه‌های بزرگ‌تر اما تعداد کمتری از آنها را تولید می‌کنند.
بنابراین، زیرگونه پاکامارا نشان‌دهنده یک برد-برد برای کشاورزان است: درختان کوچکتر را میتوان نزدیک‌تر به هم کاشت، و دانه‌های بزرگ‌تر همراه با بازدهی بالاتر از ژنتیک Pacas قهوه بیشتری تولید می‌کند.
اما اکثر مصرف کنندگان قهوه به صرفه جویی در عملکرد و کارآیی کاشت درختان بیشتر در هر هکتار نسبت به سایر گیاهان قهوه علاقه ای ندارند. بنابراین، قهوه پاکامارا چه تفاوتی با قهوه های دیگر برای مصارف نوشیدنی دارد؟
قهوه پاکامارا مشخصات طعمی منحصر به فرد و متمایز دارد: بسیار میوه ای تر از بسیاری از قهوه های آمریکای لاتین. دارای نت های گلی مانند یاس و طعم های پیچیده میوه مانند مرکبات و انواع توت ها است. بافت قهوه نیز امتیازهای بالایی را دریافت می کند: پاکامارا قهوه ای غنی و خامه ای با بادی کامل تولید می کند که با طعم پیچیده آن مطابقت دارد.
دانه ها معمولاً روشن تا متوسط برشته می شوند تا از اسیدیته پیچیده که یکی دیگر از مشخصه های این گونه است، حداکثر استفاده را ببرند. در نتیجه، آنها لزوما بهترین دانه برای تهیه کلد برو نیستند. به هر حال، اسیدیته بخشی از چیزی است که آنها را خاص می کند، و کلد دریپ آن را نامناسب می‌کند. اما برای فرنچ پرس، دم کردن قطره‌ای و بسیاری از روش‌های دم‌آوری دیگر، دانه‌های قهوه پاکامارا تغییری لذت‌بخش نسبت به معمول است.
پاکاس (Pacas)
این دانه، یک نوع جهش از السالوادور است، میوه زیادی تولید می کند و در ارتفاعات بالاتر عملکرد بهتری دارد. طعم حاصل از دانه های پاکاس، شیرین و اسیدی با نت های تند و گلی است.
روئیرو (Ruiru)
روئیرو یک دانه عربیکا وحشی است که در کنیا تولید شده و طعمی بسیار منحصربه فرد دارد. طعم روئیرو را می توان تا حدی شبیه به دانه های روبوستا دانست.
سخن پایانی درباره گونه های قهوه
همان طور که میدانید، پیشینه قهوه به دهه 800 پس از میلاد مسیح برمی گردد و یافته های تاریخی نشان می دهند که اتیوپی زادگاه قهوه است. از آن زمان تا به امروز، گونه و زیرگونه های متعددی از درختان و دانه های قهوه کشف شده اند؛ اما سهم همه آن ها در بازار جهانی به یک اندازه نیست.
در این مقاله، تلاش ما بر معرفی انواع گونه و دانه های قهوه با در نظر داشتن اهمیت هر یک در بازار جهانی بوده است. بنابراین، اکنون میدانید که نژاد دانه ها تا چه حد در طعم و ارزش آن ها مؤثر خواهد بود. جالب است بدانید که اسیدیته و ملیت دانه های قهوه نیز می توانند طعم و عطر منحصربه فردی به آن ها ببخشند. این امر تا حد زیادی در انتخاب شما تاثیر خواهد داشت.
منابع
