کافئین چیست؟ کافئین را میشناسید؟

آیا می‌دانید کافئین چیست و در چه غذاها یا نوشیدنی‌هایی یافت می‌شود؟ در این مقاله بیشتر با کافئین و مواد کافئین دار آشنا خواهیم شد و توضیح خواهیم داد که کافئین در چه چیزهایی وجود دارد. کافئین در حال حاضر رایج‌ترین داروی محرک مورد استفاده در جهان است.

از آنجایی‌که کافئین در بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌ها وجود دارد، باعث می‌شود خواص دارویی آن را فراموش کنیم. کافئین به طور طبیعی در بسیاری از گیاهان از جمله قهوه و دانه‌های کاکائو و برگ های چای وجود دارد.

همچنین در داروهای بدون نسخه (OTC) و تجویزی نیز استفاده می‌شود. استفاده از قهوه در قرون 15 و 16 و در اروپا در قرن 18 و 19 رواج یافت. در مورد چای، در دوران سلسله مینگ در چین (قرن 14 تا 17) و در قرن 18 در بریتانیا مصرف این ماده افزایش پیدا کرد. اهداف دارویی کافئین بسیار فراتر از استفاده مدرن آن به عنوان یک محرک است و امروزه حتی از ترکیبات آن در شامپوها نیز استفاده می‌شود که به آن‌ها شامپو کافئین گفته شده و برای رشد موها بسیار مفید می‌باشد.

از آنجایی که کافئین به عنوان یک محرک سیستم عصبی مرکزی (CNS) عمل می‌کند، مردم معمولاً آن را برای احساس هوشیاری و انرژی بیشتر مصرف می‌کنند. کافئین می‌تواند خلق و خو را بهبود بخشد و به افراد کمک کند تا احساس بهره‌وری بیشتری داشته باشند.

اعتقاد بر این است که با مسدود کردن گیرنده‌های آدنوزین (یک انتقال دهنده عصبی که در متابولیسم و مصرف انرژی دخیل است)، تحریک پذیری را در مغز افزایش می‌دهد. با این حال، مصرف کافئین چندین خطر را به همراه دارد.

مصرف بیش از حد نیز می‌تواند منجر به عوارض جانبی شود. در این مقاله قصد داریم در مورد چیستی کافئین، فواید بالقوه، عوارض جانبی و مضرات آن صحبت کنیم، پس پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با این ماده محبوب با ما همراه باشید.

کافئین (کافیین) چیست؟

در ابتدایی‌ترین شکل خود، کافئین یک ترکیب شیمیایی بوده و نام علمی آن 1،3،7 تری متیل پورین 2،6 دیون است. کافئین به طور طبیعی در بیش از 60 گیاه یافت می‌شود. معمولاً به مواد دیگری مانند داروها، نوشیدنی‌ها و غذاها (مانند نوشیدنی‌های انرژی زا و برخی تنقلات) اضافه می‌شود. کافئین یک محرک است و روی سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارد.

اثرات مصرف کافئین

نقش کافئین به عنوان یک محرک این است که هنگام مصرف آن احساس هوشیاری و افزایش انرژی می‌کنید. اگرچه کافئین ممکن است بیشتر برای تأثیر آن بر هوشیاری استفاده شود، اما تأثیرات دیگری نیز بر بدن دارد. کافئین علاوه بر افزایش هوشیاری چندین نقش دیگر هم بر عهده دارند، از جمله:

• به عنوان یک دیورتیک (ماده ادرارآور) عمل می‌کند، به این معنی که آب و نمک اضافی را از بدن دفع می‌نماید. به همین دلیل است که هنگام نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و چای اغلب حجم ادرار در افراد افزایش پیدا می‌کند.
• باعث ترشح بیشتر اسید در معده می‌شود که می‌تواند باعث سوزش سر دل شود.
• فشار خون شما را افزایش می‌دهد.

کدام مواد غذایی و نوشیدنی‌ها کافئین دارند؟

یکی از نکات مهمی که باید برای ایجاد تعادل در مصرف کافئین در نظر گرفت این است که بدانیم چه موادی کافئین دارند. از آنجایی که کافئین به طور طبیعی در بسیاری از گیاهان وجود دارد، معمولاً در چندین غذا و نوشیدنی یافت می‌شود.

رایج‌ترین آن‌ها قهوه و چای هستند. چای یک اصطلاح عمومی است که امروزه به انواع نوشیدنی‌های گیاهی اطلاق می‌شود، اگرچه چای در واقع فقط به چای سبز و سیاه اشاره دارد که هر دو حاوی کافئین هستند. انواع کافئین در نوشیدنی‌های رایج حاوی کافئین عبارتند از:

• قهوه
• اسپرسو
• چای (سبز، سیاه و اولانگ)
• یربا ماته
• نوشیدنی‌های انرژی زا و نوشیدنی‌های ورزشی، مانند نوشیدنی‌هایی که شامل گوارانا (دانه‌ای از یک گیاه آمریکای جنوبی) است
• نوشابه، مانند کولا

غذاهای رایج حاوی کافئین عبارتند از:

• شکلات و غذاهای حاوی شکلات (غلاف کاکائو منبع کافئین است)
• غذاهای حاوی قهوه مانند تیرامیسو، بستنی قهوه و حتی برخی از شیرینی‌ها
• آجیل کولا که بومی مناطق گرمسیری آفریقا است
• آدامس

سایر موارد مصرف کافئین

کافئین همچنین به دلیل اثرات محرک آن به اشکال دیگر نیز استفاده می‌شود. کافئین معمولاً به موارد زیر اضافه می‌شود:

• داروهای بدون نسخه (OTC) مانند داروهای سرماخوردگی، برای مبارزه با خواب آلودگی
• داروهای ضد درد، زیرا ثابت شده است که کافئین اثربخشی آن‌ها را بهبود می‌بخشد
• نوشیدنی‌ها و مکمل‌های عملکرد ورزشی

تاثیر کافئین بر بدن

کافئین فوایدی برای سلامت مغز و بدن دارد از جمله تاثیرات کافئین بر بدن می تواند به موارد زیر اشاره کرد:

تقویت عملکرد مغز

بر کسی پوشیده نیست که بسیاری از مردم از قهوه برای تمرکز و انجام کار استفاده می‌کنند. به این دلیل که کافئین موجود در قهوه دارای اثرات محرکی است که می‌تواند اثرات مثبتی بر عملکرد مغز داشته باشد. تحقیقات نشان داده است که کافئین می‌تواند شما را هوشیارتر کند و به شما کمک کند تمرکز کنید.

افزایش متابولیسم

کافئین بر فرآیندهای تولید و تجزیه چربی در بدن تأثیر می‌گذارد. تحقیقات نشان داده است که کافئین ممکن است بر عوامل خاصی تأثیر بگذارد که می‌تواند به بهبود متابولیسم چربی کمک کند، اما تحقیقات بیشتری برای درک مکانیسم دقیق کافئین در انسان مورد نیاز است.

بهبود عملکرد ورزشی

کافئین معمولاً به عنوان تقویت کننده عملکرد ورزشی شناخته شده است. نوع ورزشی که به نظر می‌رسد کافئین بیشترین تأثیر را روی آن دارد، ورزش‌های هوازی هستند، اگرچه میزان تاثیر بین افراد مختلف، متفاوت است.

اینکه چقدر کافئین باید مصرف شود تا از اثرات تقویت کننده ورزش بهره‌مند شوید، به وزن بدن شما بستگی دارد. طبق گفته انجمن بین المللی تغذیه ورزشی، به نظر می‌رسد مصرف 36 میلی‌گرم کافئین به ازای هر کیلوگرم (میلی‌گرم/کیلوگرم) از وزن بدن، دوزی است که افراد فواید آن را می‌بینند و معمولاً یک ساعت قبل از ورزش مصرف می‌شود.

انواع قهوه پرکافئین برای ورزشکاران توصیه می‌شود. شما می‌تواند بهترین محصولات پرکافئین را از کافی استور به صورت تازه برشت در کوتاهترین زمان ممکن خریداری و دریافت نمایید.

کاهش خطر دیابت و بیماری قلبی

مصرف قهوه و چای با کاهش خطر ابتلا به سندرم متابولیک مرتبط است. سندرم متابولیک یک وضعیت سلامتی است که خطر ابتلا به مشکلات سلامتی مانند دیابت و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. محققان خاطرنشان می‌کنند که فواید آن احتمالاً به دلیل پلی فنول‌های آنتی اکسیدانی موجود در قهوه و چای است تا خود کافئین.

سایر خواص کافئین

در رابطه با فواید کافئین بر عملکرد مغز، کافئین ممکن است بتواند خلق و خو را بهبود بخشد. به طور کلی، مصرف کافئین می‌تواند برای سلامت روان مفید باشد. همچنین این واقعیت وجود دارد که مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین و غذاهایی مانند قهوه، چای و شکلات هستند، به همین دلیل نباید در مصرف آن‌ها زیاده‌روی کرد، چون امکان دارد با این که خواص کافئین زیاد است، به مرور سلامتی شما را دچار مشکل کنند.

مضرات کافئین چیست

علیرغم فوایدی که کافئین برای سلامتی دارد، می‌تواند عوارض جانبی منفی نیز داشته باشد. اینجاست که یادآوری این نکته مفید است که کافئین به عنوان یک دارو طبقه بندی می‌شود و در صورت استفاده خارج از دوزها یا موارد مصرف توصیه شده، باید جوانب احتیاط را رعایت کرد.

برخی از عوارض جانبی رایج مصرف بیش از حد کافئین عبارتند از:

• لرزش و ناتوانی در نشستن
• بی خوابی یا اختلالات خواب
• سردرد
• معده درد یا دل درد
• سرگیجه
• افزایش ضربان قلب
• کم‌آبی بدن
• اضطراب
• وابستگی، به این معنی که برای به دست آوردن همان اثر، به مقدار بیشتری نیاز دارید

مقدار مناسب مصرف کافئین

تعیین مقدار مناسب مصرف کافئین دشوار است، زیرا برخی از افراد در مقایسه با سایرین نسبت به کافئین حساس‌تر هستند. همچنین، برخی از افراد کافئین را سریع‌تر متابولیزه می‌کنند، به این معنی که ممکن است زودتر اثرات کافئین را احساس کنند و بنابراین نیازی به ادامه مصرف نخواهند داشت. به طور کلی، سازمان غذا و دارو(FDA) بیش از 400 میلی‌گرم کافئین در روز را توصیه نمی‌کند، که تقریباً معادل چهار فنجان قهوه است.

مهم است که به یاد داشته باشید که دوزهای کم کافئین همچنان می‌توانند مقدار زیادی کافئین داشته باشند. به عنوان مثال، یک قاشق چای‌خوری پودر خالص کافئین به اندازه 28 فنجان قهوه است. این مقدار کافئین می‌تواند بسیار مضر باشد و محصولات حاوی کافئین خالص و بسیار غلیظ یک خطر برای سلامتی محسوب می‌شوند.

موارد احتیاط مصرف کافئین چیست؟

مانند هر ماده غذایی دیگری، کافئین هم می‌تواند با سایر مواد در بدن تداخل و ناسازگاری داشته باشد. به عنوان مثال، کافئین می‌تواند جذب کلسیم را برای بدن شما سخت‌تر کند. برخی از داروها هم ممکن است شما را به کافئین حساس‌تر کنند. خانم‌های باردار هم بهتر است قبل از مصرف کافئین با پزشکشان مشورت کنند.

اعتیاد به کافئین چیست؟

در حالی که استفاده از کافئین می‌تواند منجر به وابستگی جسمی یا روانی به آن شود، اما آنقدر تاثیر قوی بر سیستم پاداش مغز ندارد که منجر به اعتیاد واقعی شود. مؤسسه ملی سوء مصرف مواد مخدر (NIDA) اعتیاد را به عنوان استفاده مزمن و غیرقابل کنترل از یک ماده با وجود پیامدهای منفی تعریف می‌کند. با این حال، مردم معمولاً عشق خود را به قهوه و سایر نوشیدنی‌های حاوی کافئین به عنوان “اعتیاد” یاد می‌کنند.

به هر حال اگر به دنبال لذت بردن از عطر و طعم قهوه بدون کافئین هستید، یا می‌خواهید مصرف کافئین را کنار بگذارید، پیشنهاد ما به شما همینجاست. 👇🏻

علائم ترک مصرف کافئین چیست؟

دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است بخواهید کافئین را ترک کنید. برای برخی، مصرف کافئین با عوارض جانبی آزاردهنده‌ای همراه است. اما به محض ترک کافئین، ممکن است علائم ناخوشایند ترک کافئین را تجربه کنید.

ترک کافئین زمانی اتفاق می‌افتد که فردی که به طور منظم کافئین مصرف کرده است، آن را متوقف کند. اکثر افرادی که به طور منظم نوشیدنی‌های کافئین‌دار مصرف می‌کنند حداقل با برخی از علائم ترک کافئین آشنا هستند. در ادامه به برخی از این علائم اشاره می‌کنیم.

سردرد

در واقع، سردرد یکی از شایع‌ترین علائم ترک کافئین است. سردرد ممکن است به تدریج بروز کند و ضربان‌دار و شدید باشد. سردرد ناشی از ترک کافئین معمولاً شبیه به میگرن است و بسیاری از علائم دیگر ترک کافئین مشابه علائمی هستند که در طول میگرن تجربه می‌شوند. با این حال، برای تعیین اینکه چگونه این دو با هم ارتباط دارند، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. در برخی افراد، ترک کافئین می‌تواند باعث میگرن شود.

تهوع و استفراغ

تهوع و ناراحتی معده از علائم ترک کافئین محسوب می‌شوند که بسیار شایع‌تر از استفراغ هستند، اما هر دو به عنوان علائم احتمالی شناخته می‌شوند.

تغییر خلق‌و‌خو

علائم ترک کافئین ممکن است شامل حالات خلقی منفی باشد، از احساس افسردگی گرفته تا احساس اضطراب یا تحریک پذیری. به خاطر داشته باشید که این احساسات معمولاً موقتی هستند و باید پس از پایان دوره ترک یا کناره گیری از کافئین، به طور کامل ناپدید شوند.

مه مغزی

مه ‌آلودگی ذهنی یا مه مغزی یکی از اثرات ترک مصرف کافئین است. مغز شما در زمانی که از مصرف کافئین کناره‌گیری می‌کنید به خوبی قبل کار نمی‌کند. در یک مطالعه، ترک کافئین با هوشیاری ذهنی پایین‌تر و عملکرد ضعیف‌تر در زمان واکنش به عوامل خارجی و کاهش قدرت حافظه مرتبط است.

سرگیجه یا سبکی سر

احساس سبکی سر یا سرگیجه نیز در لیست علائم ترک کافئین قرار دارد. کاهش تدریجی مصرف کافئین بیشتر از ترک ناگهانی آن به شما کمک خواهد کرد. بنابراین به خودتان فشار نیاورید و سعی کنید که ابتدا مصرف کافئین را کاهش دهید و در صورت بروز سرگیجه بنشینید یا دراز بکشید. از حال رفتن و غش کردن حین ترک قهوه غیرمعمول است، اما اگر احساس سبکی سر یا سرگیجه دارید، باید از هرگونه فعالیت فیزیکی دست بکشید، در غیر این صورت احتمال از حال رفتگی وجود خواهد داشت.

چه کسانی باید از کافئین اجتناب یا مصرف آن را محدود کنند

برخی از افراد ممکن است در برابر اثرات منفی کافئین آسیب‌پذیرتر باشند. ایده خوبی است که با یک متخصص در مورد اینکه آیا باید مصرف کافئین خود را محدود کنید یا به طور کامل آن را کنار بگذارید، صحبت کنید. این مورد به ویژه برای گروه‌های زیر صادق است:

زنان باردار

کافئین می‌تواند برای زنان باردار خطرناک باشد. با این حال، کالج آمریکایی زنان و زایمان (ACOG) تحقیقی ارائه داده که نشان می‌دهد مصرف کمتر از 200 میلی‌گرم باعث زایمان زودرس یا سقط جنین نخواهد شد.

زنان شیرده

کالج آمریکایی زنان و زایمان همچنین می‌گوید مصرف 200 میلی‌گرم کافئین در روز احتمالاً روی کودک شما در هنگام شیردهی تأثیری نخواهد داشت.

کودکان

آکادمی اطفال آمریکا مصرف کافئین در کودکان را منع می‌کند و هیچ دستورالعملی توسط سازمان غذا و دارو (FDA) مبنی بر مقدار مناسب کافئین برای کودکان تنظیم نشده است.

افراد مبتلا به برخی بیماری‌های مزمن

افراد مبتلا به برخی بیماری‌های مزمن از جمله اضطراب، سردردهای مزمن یا میگرن، اختلالات خواب مانند بی‌خوابی، مشکلات قلبی مانند ریتم نامنظم قلب و فشار خون بالا، مشکلات گوارشی مانند بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) و زخم‌ معده. کافئین همچنین می‌تواند اسهال، یکی از علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) را بدتر کند.

سوالات متداول

کلام آخر

کافئین یک ترکیب شیمیایی است که افراد زیادی هر روز آن را مصرف می‌کنند. این ماده بیشتر در قهوه و چای مصرف وجود دارد، اگرچه می‌توان آن را از طریق سایر غذاها و نوشیدنی‌ها، برخی داروها نیز مصرف کرد.

کافئین فواید سلامتی مختلفی دارد، اما مانند هر دارویی، دوزهای بیش از حد بالا می‌تواند خطراتی برای سلامتی ایجاد کند. برای اکثر مردم، استفاده روزانه از کافئین از طریق قهوه یا چای خوب و بلامانع است.

دانستن اینکه چقدر کافئین بیش از حد است می‌تواند مشکل باشد. به طور کلی، برای بیشتر افراد، دریافت کافئین از طریق قهوه علاوه بر اینکه یکی از لذت‌های ساده زندگی است، فواید روحی و جسمی نیز دارد. پس بهترین کار این است که تعادل را در مصرف این ماده محبوب و خوش‌طعم رعایت کنید.

منابع: verywellhealth ,verywellhealth, betterhealt, healthdirect

دانلود فایل PDF مقاله