قهوه روبوستا/ربوستا چیست؟ 131 گونه قهوه وجود دارد که توسط علم شناخته شده است. دو گونه آن به طور گسترده و در مقیاس جهانی کشت می شود: Coffea arabica (که تجاری به عنوان arabica شناخته می شود) و Coffea canephora (با نام تجاری robusta). در سراسر این مطلب به طور کلی، ما از این کلمه ”روبوستا/ربوستا” استفاده می کنیم.
قهوه یکی از مهم ترین محصولات تجاری در جهان است. درآمد حاصل از آن معیشت میلیون ها نفر در سراسر جهان را تامین می کند. در طول 30 سال گذشته، تقاضا برای قهوه به طور پیوسته افزایش و منجر به گسترش تولید و صادرات شده است.
در ادامه بیشتر با قهوه و یکی از گونه‌های محبوب آن یعنی ربوستا بیشتر آشنا می‌شویم.
برای خریدن قهوه اتیوپی سیدامو کافیه یه سربزنی.
فهرست مطالب
مقدمه‌ای بر روبوستا
تا همین اواخر، عربیکا به دلیل ترجیح کیفیت فنجانش، بر بیشتر بازار قهوه حکومت می‌کرد، اما عوامل مختلف از جمله افزایش تقاضا برای قهوه، منجر به گسترش تولید روبوستا شده است، زیرا این گونه به شرایط بهینه رشد کمتری نیاز دارد.
همچنین، دارای سطح معینی از مقاومت در برابر آفات و بیماری هایی است که اغلب بهره وری مزرعه را کاهش می‌دهد. تولید روبوستا پس از ظهور قهوه فوری (soluble/Instant coffee) در دهه 1950 به سرعت گسترش یافت.
در حال حاضر، تقریباً 60 الی 70 درصد از قهوه تولید و عرضه شده در جهان از گیاهان عربیکا و 25 تا 40 درصد از گیاهان روبوستا (منبع: ICO, 2021) تهیه می‌شود.
بزرگترین تولیدکنندگان جهانی روبوستا در حال حاضر ویتنام، برزیل، اندونزی، اوگاندا و هند هستند که مجموعا بیش از 90 درصد روبوستای جهان را تولید می‌کنند.
از میان این تولیدکنندگان، ویتنام و اوگاندا مهمترین صادرکنندگان روبوستا هستند (برای مثال، برزیل بخش قابل توجهی از تولید خود را برای مصرف داخلی حفظ می‌کند).
با این حال، تعداد فزاینده ای از کشورهایی که در حال حاضر تولید قهوه را به عربیکا محدود کرده یا قبلاً محدود کرده اند، شروع به توجه به روبوستا نموده‌اند. آنها شامل مکزیک، نیکاراگوئه، گواتمالا و کلمبیا هستند.
علاوه بر این، علاقه فزاینده ای نیز به بررسی پتانسیل افزایش کیفیت فنجان روبوستا وجود دارد. اگر به دنبال چشیدن بهترین انواع قهوه ربوستا هستید، محصولات زیر را بررسی کنید.
برای دیدن اطلاعات بیشتر درمورد قهوه اتیوپی یرگاچف کافیه یه سربزنی.
قهوه ربوستا ساحل عاج تازه برشت مدیوم
براساس وزن از: تومان۲۳۵,۰۰۰ قهوه ربوستا کامرون تازه برشت دارک مدیوم
براساس وزن از: تومان۲۱۹,۰۰۰ قهوه ربوستا پارچمنت تازه برشت دارک – مدیوم
براساس وزن از: تومان۲۴۹,۰۰۰ قهوه اندونزی تازه برشت مدیوم
براساس وزن از: تومان۱۷۵,۰۰۰
تاریخچه قهوه ربوستا
روبوستا یا به عبارتی “Coffea Canephora Pierre ex A. Froehner” گونه ای از قهوه است که از جنگل‌های کم ارتفاع مرطوب در مناطق گرمسیری آفریقا سرچشمه می‌گیرد. منطقه‌ای با پراکندگی جغرافیایی طبیعی گسترده از گینه تا اوگاندا و آنگولا که قهوه در اشکال و اکوتیپ‌های متعدد رشد می‌کند.
با توجه به زیرگروه‌های مختلف در سراسر منطقه، شناخت منشأ طبیعی دقیق انواع کشت‌شده دشوار است. کشت این گونه در حدود سال 1870 در کنگو با استفاده از مواد طبیعی که از رودخانه “لومامی‌زائر” به دست می‌آمد، شروع شد.
یک نوع فرعی از روبوستا به نام ”kouillou” (بعداً هنگامی‌که به برزیل برده شد به دلیل تحریف زبانی به “conilon” تغییر نام داد) توسط فرانسوی ها در سال 1880 در طبیعت “بین گابن” و دهانه “رودخانه کنگو”، عمدتا در امتداد منطقه رودخانه‌ای “کویلو-ناری” کشت شد.
این گونه در سال 1895 توسط گیاه شناس “Louis Pierre” به عنوان “C. canephora” نام گرفت. “پی‌یِر”، که در فرانسه در موزه ملی تاریخ طبیعی کار می‌کرد، نمونه ای از گیاه را که توسط کشیش “Théophile Klaine” در گابن جمع آوری شده بود، دریافت کرد.
این نام برای اولین بار همراه با توصیف گونه توسط “فرونر” در سال 1897 منتشر شد. در سال 1898، ادوارد لوجا، در آماده سازی برای نمایشگاه 1900 پاریس، برای جمع آوری 10 گونه با پتانسیل اقتصادی به کنگو فرستاده شد.
در طول این ماموریت، لوجا چندین هزار دانه را در اطراف لوزامبو از یک گونه قهوه “جدید” جمع آوری کرد. این بذرها احتمالاً در یک مزرعه اولیه روبوستا در منطقه جمع آوری شده اند. کنگو بلژیکی (Belgian Congo) به یکی از مراکز اصلی پرورش تبدیل شد که از آنجا در سراسر مناطق استوایی توزیع گردید.
خرید قهوه مانسون مالابار در فروشگاه اینترنتی قهوه کافی استور.
روند جهانی شدن گونه روبوستا
در آغاز قرن نوزدهم، این گونه شروع به گسترش به سایر نقاط جهان کرد. دانه های روبوستا از کنگو به بروکسل و از آنجا با نام ”robusta” به جاوا، اندونزی فرستاده شد.
جایی که به دلیل بهره‌وری و مقاومت ظاهری آن در برابر زنگ برگ قهوه، به سرعت توسط کشاورزان پذیرفته شد. تقریباً در همان زمان، سایر گیاهان روبوستا انتخاب شده به مناطق ساحل عاج، گینه و اوگاندا آورده شد.
از اینجا، روبوستا به حرکت در سراسر جهان ادامه داد و از طریق جاوه وارد هند شد. در داخل آفریقا، تولید روبوستا در ماداگاسکار، اوگاندا، غنا و ساحل عاج افزایش پیدا کرد و اغلب انواع بومی‌را با آنهایی که از تولید تجاری به سایر نقاط قاره آورده شده بودند در هم می‌آمیخت.
روبوستا بعداً به آمریکای لاتین و به‌ویژه برزیل، با برخی از گونه‌های تجاری اضافی در آمریکای مرکزی از طریق گواتمالا بین سال‌های 1930- 1935 معرفی شد.
در حال حاضر، کشورهایی که در آسیا و اقیانوسیه قرار دارند، مجموعاً بزرگترین تولیدکنندگان روبوستا هستند و سالانه 60 درصد از تولید جهان را با 41.5 میلیون کیسه 60 کیلوگرمی‌در دست دارند. پس از این، منطقه آمریکای جنوبی قرار دارد که 28 درصد از روبوستا را تولید می‌کند و 19.8 میلیون کیسه قهوه در سال تولید می‌کند.
خرید قهوه فوری گلد برزیل در فروشگاه کافی استور.
چرا روبوستا مورد توجه قرار گرفته است؟
ربوستا در طبیعت، عمدتاً در جنگل‌های مرطوب و همیشه سبز (اما گاهی در جنگل‌های فصلی مرطوب-خشک یا جنگل‌های گالری) با ارتفاعات بین 50 تا 1500 متر از سطح دریا یافت می‌شود.
علاقه به تولید روبوستا در سطح جهانی همراه این واقعیت است که می‌توان آن را در محدوده وسیع تری از آب و هوا و ارتفاعات در مقایسه با عربیکا کشت کرد.
برخلاف عربیکا، گیاهان ربوستا معمولاً عملکرد محصول بیشتری دارند، حاوی سطوح بالاتر کافئین، سطوح پایین‌تر قند و کمتر مستعد ابتلا به آفات و بیماری‌های مضر هستند.
علاوه بر این، روبوستا را می‌توان در محدوده دمایی گرمتر و مرطوب‌تر، در ارتفاعات پایین‌تر بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ متر کشت کرد. با وجود این ویژگی ها، روبوستا هنوز به اختلالات محیطی حساس است.
تحقیقات نشان می‌دهد که توانایی روبوستا برای رشد در آب و هوای گرمتر ممکن است اغراق آمیز باشد. علاوه بر این، بسیاری از گونه‌های روبوستا هنوز به بیماری‌ها و آفات کلیدی مانند زنگ برگ قهوه، کرم ساقه‌خوار، بیماری توت قهوه، کرم توت قهوه و نماتدها حساس هستند.
پیش‌بینی‌های مداوم آب و هوایی از افزایش دما و الگوهای بارندگی تغییر یافته تا سال 2050 نشان می‌دهد که کشت عربیکا دیگر ممکن است در آینده پایدار نباشد، که به نوبه خود ممکن است تولید ربوستا را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.
با این حال، دانه‌هایی که از تولید روبوستا به دست می‌آیند از نظر طعم و کیفیت فنجان می‌توانند تفاوت‌هایی ایجاد کنند.
به عنوان مثال، قهوه دم شده از دانه های روبوستا اغلب اسیدیته کمتری دارد، تلخی آن بیشتر است، و به دلیل محتوای پیرازین آن (pyrazine: یک ماده معطر که به دلیل خاکی بودنش شناخته می‌شود)، غلیظ تر است.
اما زمانی که ربوستا به درستی پردازش و فرآوری شود، می‌تواند به عنوان محصولی برای بازارهای تخصصی عمل کند.
ویژگی های دانه روبوستا
- بارزه طعمی شاخص دانه روبوستا تلخی می‌باشد.
- عطر و آروما کمتر
- برای این گونه متوسط بادی (body) 2 درصد می‌باشد.
- میزان کافئین در دانه های روبوستا ۱٫۷ تا ۴ درصد است که این درصد کافئین نسبت به دانه عربیکا تقریبا دو برابر می‌باشد..
- قیمت کمتر
- چربی و قند کمتر
- تنه‌های تنومندتر و بطبع در برابر آفات مقاوم ترند
این که می‌گوییم این گونه عطر کمی دارد، به این معنی نیست که عطر آن به شدت ضعیف باشد، منظور این است که در مقایسه با دانه عربیکا، عطر ضعیف تری دارد.
ظاهر دانه
- خط وسط دانه حدودا صاف است.
- این دانه‌ها کمی گرد و دایره ای مانند هستند.
- این دانه نسبت به دانه عربیکا کمی کوچکتر است.
طعم قهوه روبوستا
از آنجایی که دانه های قهوه روبوستا قند کمتر و کافئین بیشتری نسبت به دانه های قهوه آرابیکا دارند، طعم قوی تر و تلخ تری نیز دارند. میزان لذت بردن از قهوه روبوستا اما در مقایسه با قهوه عربیکا واقعاً به سلیقه فرد بستگی دارد.
آنچه برای یک فرد تلخ است توسط کسانی که هوس قهوه روبوستا می کنند به عنوان «دلچسب»، «غلیظ»، «خامه‌ای» و «قوی» توصیف می شود. این موضوع یک ترجیح شخصی است. همچنین، اغلب دارای نت‌های آجیلی و شکلاتی غالب و اسیدیته و ترشی بسیار کمی هستند.
راه هایی وجود دارد که می توان قهوه روبوستا را کمتر تلخ کرد و در عین حال مقداری از غنای دلچسب آن را حفظ کرد – یعنی نوشیدن آن با شیر و شکر. قهوه روبوستا می تواند در نوشیدنی های قهوه لذیذ مانند کاپوچینو یا کافه لاته به خوبی کار کند.
مناسب برای …
اگر به انرژی زیاد نیاز دارید، به بیداری ماندن نیازمندید، فعالیت‌های دقت برانگیزی را می‌خواهید انجام دهید، کافئین بالایی می‌خواهید و یا … یک فنجان قهوه روبوستا برای تان توصیه می‌کنیم.
دانه‌های روبوستا دارای فوم غلیظی اند که می‌توانند از این جهت، برای تهیه اسپرسو مناسب باشند. اما در کل عربیکا و روبوستا را طبق نیاز به نوشیدنی و سلیقه افراد ترکیب نیز می‌کنند.
با توجه به این که میزان کافئین استخراج شده از نوشیدنی شما به روش دم‌آوری هم بستگی دارد، در خصوص میزان کافئین قهوه‌ها در مطلب کدام قهوه بیشترین کافئین را دارد مفصل صحبت کردیم.
کشور های تولید کننده قهوه روبوستا
بزرگترین تولیدکننده قهوه روبوستا در جهان اکنون ویتنام است و پس از آن برزیل در رتبه دوم، اندونزی در رتبه سوم و هند در رتبه چهارم قرار دارند.
13 تولیدکننده برتر قهوه روبوستا در جهان شامل برخی از کشورهای آفریقایی (اوگاندا، ساحل عاج، کامرون و ماداگاسکار) هستند، اما کشورهای دیگر در 13 تولیدکننده برتر از برزیل و گواتمالا گرفته تا مالزی، تایلند و فیلیپین هستند.
ماداگاسکار به خاطر پرورش وانیل معروف است و آن را به مکانی عالی برای قهوه روبوستا با طعم وانیلی تبدیل کرده است.
سوالات متداول
قهوه روبوستا به دلیل داشتن مقادیر زیاد کافئین برای بهبود متابولیسم بدن مفید بوده و خاصیت چربی سوزی آن باعث لاغری و کاهش وزن می شود. مقدار زیاد کافئین در قهوه روبوستا سبب تقویت عملکرد مغز شده و از ابتلا به آلزایمر و پارکینسون جلوگیری می کند.
ممکن است با مصرف قهوه ربوستا عوارضی مانند سرگیجه، حالت تهوع، اسهال، سوء هاضمه، سوزش معده، بیخوابی، تپش قلب و غیره را تجربه نمایید.
قهوه عربیکا دارای کافئین کمتر، طعم شیرین‌تر، اسیدیته و ترشی بیشتر در کنار عطر و آروما بهتر است. از طرف دیگر قهوه ربوستا، کافئین بیشتر، طعم تلخ‌تر، اسیدیته و ترشی کم را در کنار غلظت و بافت خامه‌ای بیشتر را به همراه دارد. به صورت کلی قیمت قهوه عربیکا نیز از روبوستا بیشتر است.
کلام آخر درباره قهوه روبوستا
قهوه روبوستا ممکن است نوع متفاوتی از قهوه باشد، اما در نهایت هنوز قهوه است. می توان آن را به روش های مختلفی دم کرد، از قطره ای گرفته تا فرنچ پرس و اسپرسو. هر سبک دم کردن یک فنجان قهوه متفاوت ایجاد می کند که حاوی سطوح مختلف و طعم های منحصر به فرد است.
قهوه روبوستا را می توان با یا بدون شیر و شکر مصرف کرد. در ویتنام، قهوه روبوستا معمولاً با شیر تغلیظ شده شیرین شده مصرف می شود که به عنوان ca phê sữa đá شناخته می شود. با این حال، مردم ویتنامی همچنین از قهوه روبوستای خود در لاته، آمریکانو و پُراُوِر لذت می برند. قهوه یک تجربه شخصی است و باید از آن لذت برد!
در نهایت، نحوه نوشیدن و لذت بردن از قهوه همان است که شما از آن لذت می‌برید. هیچ قانونی وجود ندارد و تا زمانی که از فنجان پایانی لذت می برید، قهوه روبوستا را به درستی آماده می کنید.
منبع: ویکی پدیا، enjoyjava, WorldCoffeeResearch, NguyenCoffeeSupply, Espresso-Works
عالی
سلام
میشه بیشتر در مورد دانه ها مطالب بزارید و عکس هر کدوم دانه ها رو بزارید کنارش
مثلا
چری روبوستا
در فروشگاه داخل محصول عکسهای واقعی را میتوانید ببینید.
سلام، عربیکا یا ربوستا؟ از نظر همه چیز کدوم برتری داره با در نظر نگرفتن ذائقه فرد های مختلف؟
قطعا عربیکا تنوع طعمی بیشتر و جذابیت بیشتری داره