لذت تلخی قهوهٔ تازه دم، وقتی آن را در خانه دم‌کرده باشیم و در گوشهٔ دنج همیشگی‌مان بنشینیم و بنوشیم دو چندان می‌شود. حالا به هر روشی که درست کرده باشیم. اما برای درست کردن قهوه در خانه باید نکته‌های ظریفی را بدانیم تا بتوانیم قهوه‌ای به همان کیفیت قهوه‌های کافه را درست کنیم. شما دربارهٔ فیلتر کاغذی قهوه و انواع فیلتر کاغذی چقدر می‌دانید؟
فیلتر قهوه چیست؟ اگر قهوهٔ دمی دوست دارید حتماً شفافیت آن برایتان مهم است و می‌دانید که یکی از معیار‌های کیفیت قهوه‌های دمی همین شفافیت است. برای دم آوری قهوه پودر قهوه را با آب جوش ترکیب می‌کنیم. اما قطعاً تنها ترکیب کردن این دو با هم نوشیدنی شفافی به ما نمی‌دهد. پس چه چیزی باعث می‌شود نتیجهٔ عبور آب از پودر قهوه مایعی شفاف باشد! بله، فیلتر.
درکل برای تهیهٔ قهوه از سه نوع فیلتر قهوه استفاده می‌شود. فیلتر کاغذی، فلزی و پارچه‌ای. از بین این سه نوع، فیلترهای کاغذی بیشتر از همه استفاده می‌شود. اگر دوست دارید بیشتر با فیلترهای کاغذی قهوه آشنا شوید با ما همراه باشید تا ببینیم فیلتر کاغذی چیست، چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد تا تلألؤ آفتاب را در فنجان قهوهٔ اول صبحمان ببینیم، هنگام انتخاب آن باید به چه نکاتی توجه کنیم و ایدهٔ استفاده از آن اولین بار به کدام ذهن خلاق رسید؟
فیلتر قهوه
وقتی قهوه دم می‌کنیم آب جوش را با پودر قهوه ترکیب می‌کنیم. بعد از این که آب جوش ترکیبات طعم‌دهندهٔ دانه‌های قهوه را حل کرد و طعم، رنگ و رایحهٔ آن را جذب کرد نقش فیلتر قهوه آغاز می‌شود. عصارهٔ قهوه از فیلتر عبور می‌کند و از پودر قهوه جدا می‌شود. درواقع نقش فیلتر این است که پودر قهوه را به دام بیاندازد و اجازه ندهد وارد نوشیدنی شود تا ما قهوه‌ای شفاف نوش جان کنیم.
فیلتر کاغذی
فیلتر کاغذی یا کاغذ فیلتر قهوه برای درست کردن قهوه با قهوه‌ساز های قطره‌ای استفاده می‌شود. کاغذ فیلتر قهوه جذب زیاد و بافت محکمی دارد و چربی و ذرات اضافه را جذب می‌کند و درنهایت قهوهٔ شفاف‌تری به ما می‌دهد.
ایدهٔ فیلترهای کاغذی
استفاده از کاغذ صافی قهوه برای دم آوری قهوه از اوایل سال‌های ۱۸۰۰ آغاز شد. در آن زمان از فیلترهای پارچه‌ای برای دم آوری استفاده می‌شد. در سال‌های ۱۹۰۰ استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای از جنس لینن روی کار آمد. استفاده از صافی کاغذی قهوه در سال ۱۹۰۸ به ذهن ملیتا بِنتز رسید.
ملیتا زنی‌خانه‌دار از آلمان بود که برای این که از شر ذرات پودر قهوه در فنجانش خلاص شود و تلخی قهوه‌ای که با فیلتر لینن دم شده بود را از بین ببرد دنبال چاره می‌گشت. او برای رفع این مشکل‌ها راه‌های زیادی را امتحان کرد و درنهایت متوجه شد فیلتر کاغذی بهترین نتیجه را دارد. کاغذ صافی قهوه مانع عصاره‌گیری بیش‌ازحد قهوه می‌شد و با حذف شدن ناخالصی، قهوه شفاف‌تر بود و طعم چربی کمتری می‌داد.
چیزی نگذشت که ملیتا شرکتی با نام خودش برای تولید این محصول تأسیس کرد و همسر و دو پسرش اولین کارمند‌های این شرکت بودند. این شرکت هنوز هم بزرگ‌ترین شرکت در تولید فیلترهای کاغذی قهوه است. روی کار آمدن فیلترهای کاغذی باعث شد روش‌های قدیمی دم آوری جای خود را به روش دم آوری قطره‌ای بدهد و امروزه خیلی‌ها به این روش قهوه دم میکنند.
انواع فیلترهای کاغذی
تا اینجا متوجه شدیم که فیلتر کاغذی چیست و با تاریخچهٔ آن آشنا شدیم و دانستیم که چه مزیتی باعث شده است بین انواع فیلترها بیشتر از همه استفاده شود. اما اگر بخواهیم از آن استفاده کنیم باید انواع آن را بشناسیم تا بتوانیم فیلتر مناسب را انتخاب کنیم.
انتخاب فیلتر کاغذی مناسب به سه عامل بستگی دارد؛ وسیله‌ای که می‌خواهیم با آن قهوه دم کنیم مقدار قهوه‌ای که می‌خواهیم دم کنیم و طعمی که انتظار داریم از قهوه بچشیم. پس باید در انتخاب فیلتر دقت کنیم. بیایید با هم انواع فیلترهای کاغذی را بررسی کنیم.
شکل ظاهری
مخروطی: این فیلتر رایج‌ترین نوع فیلتر کاغذی است و بهترین گزینه برای دم آوری به روش قطره‌ای است.بسته به اندازهٔ ابزار دم آوری اندازهٔ فیلتر هم متفاوت است.این فیلترها از شمارهٔ ۱ که مناسب درست کردن یک فنجان قهوه است، تا شمارهٔ ۶ که مناسب تهیهٔ ده فنجان قهوه است درجه بندی می‌شود.
ته مخروط بعضی از این فیلترها تخت و ضلع‌های آن کم‌عمق است. این نوع فیلتر مخروطی بیشتر در دستگاه‌های قهوه‌ساز و ابزار‌های دم آوری قطره‌ای استفاده می‌شود. کف صاف این فیلترها سطح مقطع باریکی از پودر قهوه ایجاد می‌کند که باعث می‌شود آب آهسته‌تر از آن عبور کند.
فیلترهای کاملاً مخروطی کمتر از فیلترهای ته صاف استفاده می‌شود اما کاربردی‌تر است. تقریباً برای همهٔ ابزار‌های دم آوری قطره‌ای و بعضی از دستگاه‌های قهوه‌ساز قطره‌ای از این فیلتر استفاده می‌شود. این فیلتر باعث می‌شود زمان تماس آب جوش با پودر قهوه طولانی‌تر باشد.
سبدی: فیلترهای سبدی برای اکثر قهوه ساز‌های سبدی مناسب است. کف این فیلتر قهوه ساز تخت و پهن است و دهانهٔ آن هم گشاد است. فیلتر قهوه ساز شبیه یک کاغذ کیک فنجانی بزرگ است.
شاید از خودتان بپرسید اگر هرکدام از این دو فیلتر را به جای دیگری استفاده کنیم در طعم قهوه‌ای که دم می‌کنیم تاثیر دارد؟ جواب‌تان بله است. براساس تحقیقی که دانشمندان علم قهوه انجام داده‌اند، اگر همهٔ شرایط دم آوری قهوه یکسان باشد، استفاده از فیلترهای مختلف طعم‌های متفاوتی به قهوه می‌دهد.
صفحه‌ای: فیلترهای صفحه‌ای بیشتر برای دم آوری قهوه با اروپرس استفاده می‌شود. در کل اندازهٔ این فیلترها نسبت به بقیهٔ فیلترهای کاغذی کوچک‌تر است اما بسته به دستگاهی که قرار است با آن قهوه دم کنیم و مقدار قهوه‌ای که می‌خواهیم دم کنیم اندازه‌های متفاوت دارد.
رنگ
کاغذ در حالت طبیعی قهوه‌ای است و این کاملا طبیعی است. چون کاغذ از چوب درست می‌شود و رنگ چوب درختان قهوه‌ای است. فیلترهای قهوه‌ای بو و طعم کاغذ دارند و همین تاثیر زیادی بر طعم قهوه می‌گذارد. به همین دلیل فیلترهای کاغذی سفید شده روی کار آمد. قهوه‌ای که با فیلتر سفید دم می‌کنیم خالص و شفاف است و طعم خالص قهوه را می‌توان چشید. استفاده از این فیلترها آسان‌تر است زیرا برای استفاده کردن نیازی به آماده‌سازی ندارد. به نظرتان چطور کاغذ‌ها سفید می‌شوند؟
بیشتر شرکت‌های تولید کنندهٔ فیلتر کاغذی برای سفید کردن فیلترها از ماده‌ای به نام کلرین استفاده میکنند که نوعی مادهٔ شیمیایی قوی است. تعداد کمی هم از اکسیژن برای این کار استفاده میکنند. مقدار کلرین استفاده شده برای سفید کردن فیلترها به قدری نیست که برای سلامت مضر باشد و این مساله ازنظر علمی ثابت شده است. اما اگر باز‌هم شک دارید می‌توانید نوع سفید شده با اکسیژن را تهیه کنید. با این حال خیلی‌ها ترجیح می‌دهند از فیلترهای قهوه‌ای به جای سفید استفاده کنند. پس با طعم کاغذی قهوهٔ خود چه میکنند؟!
همیشه برای حفظ بیشتر سلامت راهی وجود دارد. اگر می‌خواهید از فیلترهای قهوه‌ای استفاده کنید قبل از دم آوری بهتر است روی آن آب داغ بریزید تا ذرات اضافهٔ کاغذ شسته شود. فقط یادتان باشد قبل از شروع دم آوری آبی که با آن فیلتر را شسته‌اید دور بریزید. معمولاً یک بار شستن فیلتر برای از بین بردن طعم کاغذ کافی است؛ اما اگر حس چشایی قوی‌تری دارید می‌توانید آن را دوبار بشویید.
نتیجه
راه‌های زیادی برای درست کردن قهوه وجود دارد که هرکدام طعم متفاوتی از قهوه را برای ما آشکار می‌کند. دانستیم که در بسیاری از این روش‌ها از فیلتر کاغذی استفاده می‌شود. حالا که با فیلتر کاغذی، انواع آن و کاربرد هرکدام آشنا شدید سری به آشپزخانه بزنید و قهوهٔ امروزتان را حرفه‌ای تر دم کنید و از آن لذت ببرید.