قهوه به عنوان یکی از محصولات کشاورزی مهم و پرطرفدار جهانی، همواره مورد توجه مصرف‌کنندگان و صنعت‌گران بوده است. قیمت جهانی قهوه، نمایانگر وضعیت بازار جهانی این محصول اساسی است که تأثیر بسزایی بر صنعت قهوه و همچنین اقتصاد جهانی دارد. در این مقاله، به تحلیل عوامل تاثیرگذار بر قیمت جهانی قهوه می‌پردازیم. این عوامل شامل عوامل عرضه و تقاضا، زیست‌محیطی و طبیعی، تحولات اقتصادی، سیاسی و محدودیت‌های تولید می‌شوند. با تحلیل هر یک از این عوامل، تأثیر آن بر قیمت جهانی قهوه و روند بازار بررسی میشود.
تأثیرات عرضه و تقاضا بر قیمت جهانی قهوه:
- تقاضا: تغییرات تقاضا برای قهوه می‌توانند به طور مستقیم بر قیمت‌ها تأثیر بگذارند، به این شکل که افزایش تقاضا می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها شود. سال 2020 افزایش 17 درصدی تقاضای قهوه باعث شد تا تولیدکنندگان قیمت قهوه را نزدیک به 20 درصد افزایش دهند.
- عرضه: کاهش عرضه و تولید که منشا آن تاثیرات طبیعی و غیر طبیعی چون جنگ, آب و هوا و تورم و… است در قیمت قهوه بسیار موثر است. طی سال های گذشته تولید قهوه به نسبت درخواست آن کاهش یافته که باعث افزایش قیمت قهوه شده است. سال 2020 در شرایط کووید 19 بسیاری از تولید کنندگان توانایی تولید قهوه را نداشته و نسبت به سال های گذشته تولید قهوه بسیار کاهش یافت.
عوامل زیست‌محیطی و طبیعی موثر بر قیمت جهانی قهوه:
- تغییرات اقلیمی: تغییرات اقلیمی به شدت بر صنعت قهوه تأثیرگذار است. افزایش دما و کاهش بارش می‌تواند منجر به کاهش تولید و افزایش قیمت‌ها شود. کشور برزیل از بزرگ ترین صادرکنندگان قهوه، به خاطر سرمای شدید و خشکسالی، محصول خوبی برداشت نکرده است.
- بیماری‌های گیاهی: بیماری‌هایی مانند زنگ برگ قهوه (Leaf Rust) یکی از مهم‌ترین عوامل طبیعی هستند که بر تولید قهوه تأثیرگذارند. این بیماری‌ها به شدت مزارع قهوه را تحت تأثیر قرار داده و کاهش عرضه محصول و در نتیجه افزایش قیمت را در پی خواهد داشت. افزایش آفات گیاهی، همچنین باعث افزایش قیمت بی‌سابقه کاکائو شده است.
- بحران آب :کاشت و فرآوری قهوه، مخصوصا در فرآیند شسته (Washed Processing) مقدار زیادی آب نیاز دارد و کمبود آب می‌تواند به محدودیت‌های تولید و افزایش هزینه‌های تولید منجر شود.
- حوادث طبیعی: حوادثی مانند زلزله، سیل و سایر حوادث طبیعی که در سالهای گذشته افزایش یافته اند. در سال میلادی جاری کلمبیا یکی از قطب های قهوه، به دلیل بارش‌های متعدد و سیل‌آسا، بخشی از محصولاتش را از دست داد و در نتیجه با کاهش عرضه محصول، باعث افزایش قیمت خواهد شد.
تأثیرات تحولات اقتصادی و سیاسی بر قیمت جهانی قهوه:
- تحولات سیاسی: تحولات سیاسی می‌توانند به طور مستقیم بر قیمت جهانی قهوه تأثیرگذار باشند. تحریم‌ها و تغییرات در سیاست‌های دولتی می‌توانند به افزایش قیمت‌ها منجر شوند. جنگ داخلی اتیوپی باعث شد تا تولید قهوه در مناطق شمالی اتیوپی نزدیک به صفر شود. در این مدت تولید قهوه در کلمبیا افزایش یافت ولی بدلیل هزینه بالاتر تولید قهوه در این کشور, افزایش قیمت قهوه اجتناب ناپذیر بود.
- تحولات اقتصادی: تحولات اقتصادی مانند رشد اقتصادی، تورم و بیکاری می‌توانند به شدت بر قیمت‌ها تأثیر بگذارند. مثل در سالهای پس از کووید 19 و تورم افسار گسیخته در کشورهای اروپایی قیمت تمام شده قهوه پس از برشته کاری و حتی دانه سبز قهوه به تسبت تورم نزدیک به دو رقم افزایش یافت.
محدودیت‌های تولید قهوه:
- مشکلات کشاورزی: مشکلاتی مانند کمبود نیروی کار و عدم استفاده از تکنولوژی‌های نوین می‌توانند باعث محدودیت‌های تولید شوند. نیروی کار تخصصی هزینه بیشتری نسبت به قبل دریافت میکند. لازم بذکر است که 70 درصد تولید قهوه در جهان توسط کشاورزان سنتی و با سخت افزار های قدیمی انجام میشود. استفاده از ماشین آلات پیشرفته برای تقویت زیر ساخت های کشاورزی صنایع قهوه، هزینه بسیاری برای کشاورزان به بار آورده است.
- افزایش قیمت کودهای طبیعی و شیمیایی: استفاده از کود های شیمیایی و طبیعی، به منظور افزایش تولید و مبارزه با آفات افزایش یافته است. با افزایش قیمت کودها به واسطه افزایش قیمت پُتاس در چین و دیگر کشورها، قیمت کلی قهوه نیز افزایش یافته است.
- همانطور که پیش تر علل گرانی قهوه را بررسی کردیم پس از چندین سال یک بحران دیگر در صنعت قهوه سبب این موضوع شده است. در تصویر زیر میتوانید قیمت قهوه را در کشورهای جهان مشاهده کنید. البته زمان انتشار این تصویر بهمن 402 است. .قیمت هر فنجان قهوه در ایران 1.11 دلار است.
نتیجه‌گیری: با توجه به تحلیل عوامل مختلفی که بر تغییرات قیمت جهانی قهوه تأثیر می‌گذارند، مشخص است که قیمت جهانی قهوه تحت تأثیر عوامل گوناگونی قرار دارد. از آنجا که قهوه به عنوان یکی از محصولات حیاتی کشاورزی جهان محسوب میشود، درک عمیق‌تر از عوامل تأثیرگذار بر قیمت آن امری ضروری است. امیدواریم که این مقاله به درک بهتری از این عوامل کمک کرده باشد و در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با بازار قهوه مفید باشد.
منبع: tradingeconomics , mandoemedia
