شاید ایبریک همان ظرفی است که در اولین تجربه دم کردن قهوه استفاده کرده‌ایم؛ ظرفی شبیه به شیرجوش و ساخته‌شده از فلز مس، روی، استیل یا برنج و با نامی برگرفته از سرزمین ترک. نام خوش آوازه قهوه ترک در همه دنیا پیچیده است و بسیاری از علاقه‌مندان قهوه را به‌یکبار امتحان آن ترغیب کرده است. بااین‌حال، همین‌که دستی در دم کردن قهوه پیدا کنید، با قهوه سازهای جذاب‌تری آشنا می‌شوید که کار شما را راحت‌تر می‌کنند و طعم‌های متفاوت‌تری را به دست می‌آورند. اینجا است که با نام موکاپات و فرنچ پرس برخورد می‌کنید. قهوه سازهایی که کار با آن‌ها بسیار راحت است و طعم‌های متفاوتی را ایجاد می‌کنند. هر یک از این قهوه سازها مزیت و ویژگی‌های خاص خود را دارند که آن‌ها را منحصربه‌فرد می‌کند. در ادامه مطلب به بررسی بیشتر و مقایسه آن‌ها می‌پردازیم.
اگر ایبریک را انتخاب کرده‌اید …
اگر ایبریک را انتخاب کرده‌اید؛ حتماً این را نیز میدانید که قهوه دم کردن ایبریک یا جذوه، قلق خاص خود را دارد. این ظرف با تاریخی بی‌نظیر و عمیق در ترکیه و امپراطوری عثمانی، عطر و طعم بی‌نظیری به قهوه می‌بخشد که تنها با دستورالعمل و آیین بخصوصی به دست می‌آید. از غوطه‌ور شدن آب و شکر در آب و حرارت خوردن آن‌ها باهم، ترکیبی بی‌نظیر به دست می‌آید که قادر است هرکسی را محو خود کند. این نوع قهوه، دم‌کردنی است و لایه‌ای کف در سر و یک‌لایه پودر قهوه آسیاب شده در ته ظرف باقی می‌گذارد.
در هنگام سرو نوشیدنی، پودر باقی‌مانده در ظرف از آن جدا نمی‌شود و تنها باید اجازه دهید بعد از ته‌نشین شدن آن در فنجان، قهوه را بنوشید. ایبریک نیز مانند موکاپات، قهوه را با حرارت مستقیم تهیه می‌کند و این کاملاً برخلاف فرنچ پرس است که قهوه را با استفاده از قهوه جوش آمده و به‌دور از حرارت مستقیم دم می‌کند.
موکاپات قهوه را دم نمی‌کند
درست است. موکاپات یا موکا اکسپرس درواقع قهوه دم کن نیست و بیشتر به‌عنوان نوعی اسپرسو ساز شناخته می‌شود. موکاپات نوعی اسپرسو ساز خانگی یا مسافرتی است که به دو نوع روگازی و برقی در بازار موجود است. البته نوع روگازی صرفاً برای استفاده بر روی گاز نیست و می‌تواند در طبیعت‌گردی و بر روی آتش زغالی نیز اسپرسو شما را آماده کند. اسپرسو به‌دست‌آمده از موکاپات، حاوی 9 گرم قهوه به ازای 60 میلی‌لیتر آب است. درواقع جادوی موکاپات، در ساختار ظرف و روش تهیه قهوه است. موکاپات وسیله‌ای سه محفظه‌ای است که محفظه بالایی و پایینی آن توسط یک سبد مخصوص قهوه آسیاب شده به هم مرتبط می‌شوند و همه آن‌ها به هم پیچ می‌خورند.
آب در محفظه پایینی گرم می‌شود و بخارآب با فشار از پودر قهوه آسیاب شده عبور می‌کند تا از طریق یک بستر، اسپرسو به‌دست‌آمده را به محفظه بالایی بریزد. این اسپرسو طعم متعادلی دارد و به غلظت اسپرسو به‌دست‌آمده از اسپرسو سازهای حرفه‌ای را ندارد؛ بااین‌حال، طعم و لذت خاص خود را حفظ کرده است. کار با این اسپرسو ساز بسیار راحت است و برای مبتدی‌ها گزینه‌ای مناسب است. تنها آب و پودر قهوه را به محفظه درست اضافه می‌کنید و باقی مراحل به دست شعله‌های آتش پیش می‌روند.
موکاپات یا فرنچ پرس
درست است که قهوه به‌دست‌آمده از هردو، نهایتاً با فشار درست می‌شوند؛ اما نوع فشار اعمال‌شده و قهوه به‌دست‌آمده کاملاً متفاوت است؛ فرنچ پرس با فشار فیزیکی دست و موکاپات با فشار آب کار می‌کند. تفاوت اصلی بین موکاپات و فرنچ پرس در فرایندی تماس آب با قهوه است. موکاپات آب را با فشار از پودر قهوه عبور میدهد و فرنچ پرس اجازه میدهد تا قهوه در آب بماند و دم بکشد. میزان آسیاب شدن پودر قهوه را نیز می‌توان در تفاوت طعم نهایی مؤثر شمرد. در موکاپات لازم است از پودر قهوه آسیاب شده با ذرات بسیار ریز استفاده شود. این می‌تواند به گذشتن آب از محفظه پودر و عصاره گیری مناسب کمک کند؛ اما استفاده از قهوه آسیاب شده با ذرات درشت در فرنچ پرس، مزه نهایی را بهتر و لذت‌بخش‌تر نیز می‌کند. فرنچ پرس مانند ایبریک در ارتباط مستقیم با آب قرار می‌گیرد؛ اما برخلاف آن در آب غوطه‌ور نمی‌شود. محفظه‌ای سبد مانند در قسمت بالایی فرنچ پرس قرار دارد که پودر در آن قرار دارد. قهوه به مدت 4-5 دقیقه در آب داغ می‌ماند و پس از دم کشیدن و با فشار دادن پیستون، نوشیدنی آماده است. قهوه به‌دست‌آمده از فرنچ پرس حاوی 7-8 گرم قهوه به ازای 110 میلی‌لیتر آب است. بنابراین غلظت آن بسیار کمتر از موکاپات است.
زاویه قیاسی را پررنگ کنیم
موکاپات، فرنچ پرس و ایبریک سه نوع ظرف متفاوت با ملیت و پیشینه‌ای متفاوت هستند. موکاپات از ایتالیا سر برآورده است، فرنچ پرس از دیار برج ایفل می‌آید و ایبریک دارای پیشینه‌ای چند هزارساله در کشور ترکیه است. هر یک از آن‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند و طعمی منحصربه‌فرد از دانه‌های قهوه یکسان به وجود می‌آورند. به‌این‌ترتیب، تفاوت‌های آن‌ها از ملیت آن‌ها آغاز می‌شود و تا طعم نوشیدنی نهایی ادامه می‌یابد.
معمولاً کمی از پودر قهوه در هنگام فشار دادن پیستون به داخل نوشیدنی نفوذ می‌کند؛ اما مقدار آن به فراوانی ایبریک نیست. باقی‌مانده پودر قهوه درون نوشیدنی و غلظت بالای قهوه، باعث چسبیدن آن به سقف دهان می‌شود. این قضیه برای اسپرسو به‌دست‌آمده از موکاپات صدق نمی‌کند و در نوشیدنی حاصل از فرنچ پرس بسیار ناچیز است. زمان تهیه قهوه در این سه ظرف نیز متفاوت است؛ این زمان برای موکاپات به مدت 4-5 دقیقه است. این مدت برای ایبریک به 3-4 دقیقه کاهش می‌یابد. در فرنچ پرس می‌توانیم بدون در نظر گرفتن مدت‌زمان جوش آوردن آب، مدت 4 دقیقه را برای دم کشیدن و آماده شدن قهوه در نظر بگیریم. توجه داشته باشید که هرچه قهوه به مدت بیشتری در محفظه بالایی فرنچ پرس باقی بماند، طعم نوشیدنی نهایی تلخ‌تر می‌شود.
سخن پایانی
ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر یک از قهوه سازها موجب طعم متفاوت نوشیدنی نهایی می‌شود. بنابراین در جواب اینکه کدامیک بهتر است؛ باید گفت که این مسئله عمدتاً سلیقه‌ای است. ذائقه افراد جای بحث و اعتراض ندارد و مقایسه‌ها تنها می‌توانند در حد بیان ویژگی‌ها و طعم‌ها باشند. برای مثال، حتی اسپرسو نسبتاً ملایم به‌دست‌آمده از موکاپات نیز به مزاج برخی خوش نمی‌آید. به همین دلیل آن را برای تهیه نوشیدنی‌های پایه اسپرسو استفاده می‌کنند. بااین‌حال، مقایسه‌های تئوری نمی‌توانند در حد تجربه طعم نوشیدنی به شما بفهمانند یک فنجان لانگ بلک با ذائقه شما همخوانی دارد یا قهوه ترک را به آن ترجیح می‌دهید. به‌این‌ترتیب، با چشیدن انتخاب کنید و از لذت مقایسه لذت ببرید.
میشه از قهوه ای که با آسیاب مناسب موکوپات خریدم بریزم تو فرنچ پرس؟ فرنچ پرس راحت تره موکوپات قلق داره. میشه این کار و کنم یا خراب میشه؟ 🙁
خراب نمیشه ولی قهوه بسیار کدری میشه
غلظت موکاپات به نظرم خیلی بهتره
البته قهوه ترک یکم نره خاک هم میده آخرش
هر کدومشون دنیای خودشون رو دارن و عالین